Vleugelslagen in de ecologie van de geest
 

Aggregatietoestanden

Woorden hebben iets houterigs.

Aan hen ontbreekt de kwaliteit die we kennen van Rembrandt – dat wat penselen durven. Gezien hun visueel spektakel hebben ze het dwingende van het redden van een grote bank. Tegenwoordig beleven we moving pictures. Waarover we opmerken dat ze meeslepend zijn. Maar dan zijn het wel opeens sleepnetten. De zee van onze geest werd leeggevist.

Penseelstreken hebben wellicht iets van water stromend vallend. Duikelen we over de scherpe rand. Vermomd als schitteringen in de dromerige zon, met wie het dromen ooit verzon.

Zelfs Victory Boogie Woogie heeft Schwung!

Woorden klinken mij soms als misbaksels in de oren. Er lijken er te weinig voor een goed verhaal. “Hier zijn geen woorden voor,” hoor ik ze zeggen. En dan bedoelen ze:

“Dit gevoel is een stuk krachtiger dan – WOW – een heel stuk intenser dan gevoelens waar woorden bij gevonden zijn.”

Als het gevoel maar sterk genoeg is, “it gets a life all of its own.”

De rest van de tijd doen we het af met woorden. Maar de woorden “stoel” en “troon” hebben hun betekenis verloren en zijn vervangen door “krukken.”


Valt het ons zo toe

Hoe brengen we toeval op zo’n wijze terug in ons bestaan – ons wezen – dat het ons verder op weg helpt?

We kennen allemaal de verhalen van de pechvogelen – zeldzame kankerpatiënten die ons redden van het statistisch gekwantificeerde noodlot. Maar toeval heeft geen leider. Houden wij onszelf nog voor triple 6, als trictrac, of yahtzee?

In een wereld waar wereldleiders lijden aan Parkinson, Paranoia of ‘sperger bestaat voor elke situatie een verrationaliceerde achtergrond waartegen de kans van de dobbelsteen stukslaat als golven op een kering. Alleen de wraakengelen van onze burgerlijke mentaliteit, de vorm gekozen hebbend van onaangekondigde of onaangename aandoeningen, voegen nog iets toe aan het onvruchtbaarheidsprobleem van een miljoen Nederlandse stelletjes.

Nemen wij het fenomeen van de zondagskinderen wel voldoende serieus? Of is dat juist waar wij mee mogen spelen?

Sinds de 60’s weerklinkt de vraag, verwijtend, vertwijfeld – hebben we te veel gespeeld met die dingen die wij ten langen leste toch hadden moeten accepteren als dat wat waar…. onvermurwbaar, onvermijdelijk, onverijdelbaar is?

Waarschijnlijk is?


Breedlov’ vs. Lavrov

“Dit is geen plek voor de waan van de dag!” zult u stellig roepen.

Zeker niet in de context van zoiets afilosofisch en verwards als oorlog. Maar wij hebben onszelf als partizanen gepositioneerd, volgens sommigen zelfs als separatisten, maar hoe kunnen we die twee predicaten met elkaar rijmen?

Zij die gevoelig zijn voor ideeën, zijn overgevoelig voor al het andere. Bewogen maken ze een onzekere indruk, die versterkt wordt door hun omgeving. Het gaat hier dus niet om twijfel, het gaat om subtiele vermogens die militaire geesten vreemd zijn. Vandaar wellicht ook dat gevoeligheid als dermate negatief bekend staat.

Gevoeligheid immers beschermt ons niet tegen een Pikettieke economie en ook niet tegen de wensdromen van het fascisme. Gevoeligheid helpt niet als er iets moet gebeuren. Was Slobodan gevoelig toen hij opstond voor het Servische volk? Hij trof een ruïne van menselijkheid aan – daar is bijna geen mens ongevoelig voor. Sterker, de daaruit voortvloeiende oorlog was geboren uit ontzetting, uit medelijden, uit verbondenheid.

Vinden we Winston Ch. warm en gevoelig? We waarderen hem vanwege zijn ongevoeligheid.

In de zogenaamde Big Five wordt gevoeligheid niet als een primair kenmerk van een persoon beschouwd. Het rolt niet uit “hun” factoranalyse. Wat wil dat nou zeggen? Dat het – omdat in de sociale velden (“wetenschappen”) consensus voldoende is voor zekerheid, of op z’n minst vertrouwen, wat ook in de economie de hoofdrol opeist – over het hoofd gezien wordt als kernmerk. Terwijl nervositeit dat wel is, omdat het zo in het oog loopt?

Gandhi suggereerde dat je zo gevoelig zou moeten zijn dat een stofje je nog verpletterde.

Sukkeligheid geeft zichzelf terug, net als zelfvertrouwen.


Primo inter pares?

Dus al dat kritisch denken
Heeft slechts opgeleverd
Dat de geest nog minder open staat

Woedend jegens invloeden die je versieren
Zouden

De porno poppen van Auschwitz
Exponenten van de sociale wiskunde
Toen Madagascar allang van tafel was

Doen niets aan de blauwe hemel

Laten we ze gewoon vergeten.


Panarchie

Ieder waarlijk weldenkend mens moet een anarchist zijn zoals Paul Feyerabend. Alleen Zijn naam al.

Hij legde deze titel later af omdat hij zichzelf liever identificeerde met de dadaïst. Opnieuw een sprong voorwaarts voor een kritisch denker die de grenzeloosheid van onze domheid aan de kaak moet stellen. Maar daarin alleen nog de lach wil overhouden.

Zoals de Golem van Levi zich alleen nog bezighoudt met wie wel opkeek naar die ander. Wat heeft het nog voor zin ons op deze verjaardag van Mejuffrouw Auschwitz-Birkenau te richten op de uitmuntende efficiency van de lopende band van de dood tegen de achtergrond van de gedachte dat het kwaad schuilt in onverschilligheid?

Het kwaad schuilt, hoe kan het ook anders, toch onbetwijfelbaar in verschilligheid! In een voorgestructureerde opvoeding die de gedehumaniseerde tegenligger niet goed ligt!

Het anarchisme heeft dan ook niets opgeleverd dan de strijd met Victor Charlie.¹ De Hudson. Gardenia’s. Inentingen van Shaitan.

Wat heeft het ideaal van de panarchist daaraan toe te voegen? De panarchist is geen solist. Maar hij gelooft niet langer in rationaliteit als een basis voor een menselijke attitude, zoals de libertarist. Voor rationaliteit als een temmende stem van het vuur van de emotie. Alsof ze ooit tegenover elkaar hadden gestaan!

Als we een supercomputer willen bouwen om ons leven vorm te geven, laat dat dan doen door iemand die humor heeft. Of die nou zen is of sunni.

 

¹ Hoe kom je erop je vijand zo te vereren – Roma Victor, Victor Charlie?


LSA voor kinderen

Wat is voor ons als “mensdieren” het hoogst bereikbare – uitvinden hoe we erachter komen hoe wij mensdieren? Het uitvinden uitvinden? Als we “het sacrale” vergeten, vergeten we onszelf. Maar niet omdat het heilig is, maar omdat het zonde is!

We zijn niet wie we denken dat we zijn, dat immers zou toch al te onverklaarbaar eenvoudig zijn, maar we bestaan wel, zolang we onszelf als betekenisvol beschouwen, uit phantasmagoria. Maar wie is de fantast?

Vandaar de Fantastische Meneer Vos!

Mohammed!

Mark Rothko!

Het bewustzijnde is toch helemaal geen verhelderend idee, maar misschien wel bewustzijnsverruimend. Zou je er de voorkeur aan geven bewust te zijn? Maar waarom zien we er dan niets van in die ander, die tegenover mij staat! Is de medemens geen hond, waarvan je de gedachtes niet kunt raden, omdat ze er niet hoeven zijn?

Of zien we in die ander wat wij er zelf in stoppen? Maar waar komt dat spul van ons dan wel vandaan? Wie denken we eigenlijk wel dat wij zijn!

Tegelijkertijd heeft LSA ons ook lui gemaakt. Of mij. Kun je één iemand noemen die sinds gebruik van LSA politiek effectief is? Dat licht ook niet voor de hand.

Het is zo persoonlijk.

Gek genoeg had Sook dat ook. Dat effect. Verder naar binnen.


De Romantiek, of.. De Waterval

Laat jij je ook zo meeslepen om je niet langer te laten meeslepen?

Bestaat het hele idee van puur geluk niet alleen om ons te openen voor het verschil dat het maakt met onze standaardaanname?

Het is altijd moeilijk vol te blijven houden dat je stellige overtuiging dat je leven bepaald of beheerst wordt door een hogere macht geen enkel effect heeft gehad.

Het leven kan dermate bruisend worden ingericht dat de eenzijdigheid van de overtuiging dat je een leven moet leiden, wat vervolgens tot voetballen op zondag leidt, onacceptabel is als een roze koe op de Tempelberg. Sartre had dat duidelijk wel begrepen. Dus wat er is nou zo boeiend aan hetzelfde pakkende kobalt?

 

Waarom het zuchten naar het zonlicht dat nog feller is? Omdat dat pas effect sorteert.


Verlangen omhelzen

We kunnen geen betekenis aan ons leven geven als we geen betekenis aan gebeurtenissen geven. Vandaar dat de philosophoi, zoals de profeten, nooit geloofwaardig zijn. Zij geven de voorkeur aan de innerlijke stem danwel de eeuwigheid.

Het mooiste is natuurlijk jezelf een rol toe te dichten in de gebeurtenis, die overigens volkomen onafhankelijk van de overtuigingskracht ervan bestaat.

Quotes zijn het kenmerk van een verzwakte geest, maar aangezien de zwakken toch al 3-2 voor staan en de matchfixers hun werk gedaan hebben, laat mij dan de hypocrisie vieren en heulen met de Vijand en parafraseren:

“Liever werelds dan grootstedelijk.” Desiderius Erasmus, circa 1500.

Maar misschien bestaat de betekenis van een idee, hoe slecht het tegenwoordig dan ook lijken mag, wel in de context van het moment. En dan bedoel ik met moment de uitgestrektheid van het heden van het verleden, dat nooit betekenisvol begrepen kan worden als een ogenblik, maar alleen maar als een onduidelijke periode die eigenlijk nooit korter is dan een volle maancyclus.

Kun je daadwerkelijk een “bekende” gebeurtenis noemen die zich als een oogopslag laat uitdrukken?

Wat is bekendheid? Iets anders dan de soap van het bestaan als een soap van het bestaan?

 


“Wij moeten helemaal niks!

Het drukt vrijheid uit om “niks te moeten.” Toch bestaat juist vrijheid niet uit niksen. Wat zeggen we dan toch met “vrijheid?”

“This is a war, & we are soldiers.” Zegt de jihadista in Homeland. 

Maar liever dan “soldiers” denk ik altijd aan “partisans.” Ongetraind, slecht bevoorraad, idealistisch, opstaan uit het volk. Onzichtbaar. Enfants terribles, dat ook. Want de ware, de oprechte vrijheidsstrijders worden nooit soldaat. Zij kunnen zich niet vinden in de organisatie, waarin zij verdrinken als dromerige tieners. Zij kunnen zich niet organiseren zoals de franquisten dat deden, omdat zij als dolers moeten leven.

 

Hun samenlevingsverbindingen zijn duurzaam maar tarten de verwachting en zien eensgezindheid over het hoofd, omdat het van nature noch van boven komt.


Een appèl

Zo deed ook Sook een nieuw appèl op ons. Maar hij beriep zich op zichzelf. Nee, hij beriep zich op het animerend vermogen dat zich van hem meester had gemaakt en dat zich van alle levenden en doden meester probeert te maken:

“Ik zie iets in jou..”

Voor wie is dat eigenlijk een compliment? Is het wel een compliment aan die ander?

Deze typisch Griekse strijd vindt navolging in de Angelsaksische manier van zakendoen en oorlogvoeren. Op het oude continent echter, dat door de Gallisch-Germaanse habitus is gestructureerd en herstructureerd, is dat voorbij.

Sommigen zullen claimen verder dan de ander de toekomst in te kunnen loeren en zij spreken hun oordeelsvermogen uit. Zij zullen zeggen dat Europa wegzakt in de modder van de Somme, zoals Egypte millennia lang wegzonk in het zand van de Sahel. Natuurlijk, ze hebben “gelijk,” hun profetieën worden bewaarheid, maar wat is de diepere inhoud van deze claim?

Laten we deze weddenschap, want voorwaar, we leven na 2000 na en hoog tijd dus om filosofie tot het vrije marktdenken te verheffen, es aanscherpen voorbij de vraag of Ajax weer kampioen wordt. Let us, zij die als denkers geminacht worden, put our money where our mouth is. Het is een prima moment al die olijfpersen op te kopen.

Ze zeggen dat de Continentalen de oorlog moe zijn en zij hebben gelijk. Maar uit de ruïnes van het morgenland kijkt men naar ons op.

Wat zien wij in hen?