En toen hoorde ik een stem – een gedachte die ik had – duidelijk, nog net iets duidelijker dan:
“Maar dan is alles fantasie!
En dan kan ik er nooit echt achterkomen.
Maar dan, dan kan ik nooit de slimste zijn. Degene die het allemaal begreep. The mind behind all masks, & de persoon wiens leven het keerpunt is van de gehele wereldgeschiedenis.
“In onze zoektocht naar de toekomst van vredesmissies is het veto als een muur, waar we telkens tegenaan lopen. En wij zijn niet de eersten die op die muur knallen. Al zolang de Verenigde Naties bestaan – dit jaar zeventig jaar – wordt er over het veto geklaagd. Het is om moedeloos van te worden.
“Maar moedeloos zuchten, daar heeft niemand iets aan. En dus besloten we eens serieus in het veto te duiken. Waarom is het er ooit gekomen, hoe wordt het gebruikt, en zou het ook anders kunnen?
XXX
“En zo kan het dat de Verenigde Staten, Rusland, China, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk nog altijd elke beslissing van de Veiligheidsraad van de VN kunnen blokkeren, en daarmee de koers van de VN op het gebied van internationale vrede en veiligheid. Zij worden wel de P5 genoemd: de vijf permanente inzittenden van de bus.
XXX
“In totaal spraken de P5 tijdens de Koude Oorlog 199 veto’s uit. Bijna de helft kwam van de Sovjet-Unie.
Maar dat is niet zo gek, als we Frankrijk, Engeland en de VS als een blok zien. Dan is het natuurlijk weer netjes verdeeld.
“Het einde van de Koude Oorlog rond 1990 betekende het begin van een nieuw tijdperk in de Veiligheidsraad. Eindelijk zou het veto niet langer ingezet worden om de Oost-Westvete uit te vechten. Eindelijk zou de Veiligheidsraad zich gezamenlijk kunnen inzetten om conflicten te voorkomen en op te lossen. Zou je denken.
Maar waarom? Hebben “wij” – als mannen van de Avondlanden – iets gedaan om de harten van de Russen voor ons te winnen? Laat staan de harten van het Grootse China! Misschien moesten we ons herinneren dat de VS en China qua oppervlakte even groots zijn?
“De Verenigde Staten bleven bijvoorbeeld voorgestelde sancties tegen Israël blokkeren. De veroordeling van de annexatie van de Krim in Oekraïne werd tweemaal door Rusland gestopt. En nergens is de incompetentie van de Veiligheidsraad duidelijker zichtbaar dan nu in Syrië. China en Rusland blokkeren elke actie tegen het regime van president Assad.
Wacht even. Entrez, Angela Merkel, die goed gezien heeft dat de annexatie van de Krim geopolitiek niet aan te vechten is. En wacht even, als het westen niet zo fanatiek gebruik gemaakt had van het inhouden van het Russische en Chinese veto in de situatie Libië, misschien hadden er dan wel meer mogelijkheden gelegen. Vergelijk het ‘es met de Affordable Care Act. Daar hebben de Democrats dermate agressief en monopartisan toegeslagen, dat de Republikeinen wel in toorn moesten ontsteken. Obama had z’n zin, maar heeft ‘em daarna niet meer gekregen.
Kijk naar de Russische export. Het is een ontwikkelingsland, dat aan steeds meer kanten (geografisch) bedreigd wordt, maar ook op steeds meer niveaus. Waarom is de olieprijs zo laag? Wie zorgt daarvoor? Is het dan zo gek dat ze het enige politieke wapen gebruiken dat ze nog hebben? Seppuku hebben ze louter in Japan!
“Natuurlijk kunnen we niet met zekerheid zeggen hoe de wereld eruit zou zien als er niet gevetood zou worden.
En dit is de crux. Het gaat hier niet om zekerheid, maar het ondoorgrondelijk diepzinnige probleem dat we voorlopig althans geen heldere ideeën zullen kunnen vormen over “what if.
Terwijl de auteurs terecht opmerken dat de Verenigde Naties het onvergelijkbaar veel beter doen dan de Volkerenbond, met hun unanimiteitsconstructie, hebben ze geen oog voor de noodzaak van koehandel en de hypocrisie van het westen, die niet alleen onbegrensd is, maar bovendien net zo self-serving als de nonproliferatieverdragen van de Russen en de Amerikanen.
Maar het blijft handig om Universele Mensenrechten (bijna alsof de Aarde ontoereikend was) af te kondigen na meer dan vier eeuwen exploitatie op alle niveaus.
Als iedere oplossing een probleem is voor de volgende “generatie,” waarvan de quanty inventions/solutions van de bancaire wereld wel het mooiste voorbeeld zijn, dan past het veto daar perfect in.
“Het veto werd een stuk minder vaak gebruikt sinds de Koude Oorlog: ‘slechts’ 35 keer. Dat lijkt goed nieuws, maar zo eenvoudig is het niet. Vanwege het slechte imago dat aan een veto is gaan kleven – ‘bloed aan de handen’ – proberen de P5 namelijk vooral gebruik te maken van de dreiging van een veto, een zogenoemd pocket veto.
En dit is een typische non-lineaire, politieke stap vooruit.
“Kijk je naar economische macht, dan zou dit de P5 worden. [China, VS, India, Japan, Duitsland]
Het blijft toch saillant dat de twee grote agressors van de Tweede Wereldoorlog zo’n sterke economie zijn gaan draaien. Hebben ze dan toch gewonnen?
“Of zo, als je kijkt naar wie het sterkste leger heeft.
Dit is weer een beetje gekke opmerking. Want hier wordt het jaarlijkse defensiebudget gerelateerd aan het hebben van een sterk leger. Hebben de Saoudi’s echt zo’n sterk leger? Of zijn ze gewoon wat laat op gang en moeten ze een enorme inhaalspurt maken? Dan moet ik altijd denken aan de groeicijfers van de Chinese economie. Als je nergens vandaan komt, zijn die altijd hoog. De snelst groeiende religie is relatief gezien die religie die met één persoon begint.
“En natuurlijk zijn er nog 1001 manieren om tot een top vijf te komen. Je zou bijvoorbeeld ook kunnen kijken in welke regio’s de meeste oorlogen plaatsvinden.
Maar waarom zou je een Veiligheidsraad laten runnen door extra-oorlogszuchtige naties? Niet dat we dat niet al deden trouwens.
“Je ziet: de situatie is om moedeloos van te worden. Want zeg nu zelf: als jij de baas van deze bus zou zijn, wie zou je dan wel en niet laten instappen? En onder welke voorwaarden? Hoe kun je het daar ooit met de hele wereld over eens worden?
En is dat niet het mooie? Dat we het niet met de hele wereld eens hoeven worden? Want hoewel de Chinezen en de Russen het zelden eens zijn, kan niemand het alleen. Zelfs onze pubers de Amerikanen niet.
“Maar – we schreven het al – wat als we het veto nu eens zien als de Berlijnse Muur? Wat als we ons erbij neerleggen dat we de oplossing nú nog niet kunnen zien, maar dat die er onvermijdelijk komt? Dan word je ineens zo moedeloos niet meer.
De zon breekt door.
“[Want] de geschiedenis leert: de wereld laat zich niet vangen in status quo’s. [..] De Berlijnse Muur is uiteindelijk gevallen, ook al leek dat enkele dagen voor de val nog ondenkbaar. En zo zal het ook met het veto gaan.
En daarom is dit artikel onmiskenbaar goed.
Omdat de auteurs inzien dat we het nog niet kunnen zien. En dat dat niet eens het grootste punt is. Maar dat die verschrikkelijke frustratie en de geschiedenis die springlevend is, vanwege de structuur van ons bewustzijn, dat eigenlijk geen bewustzijn is, geen rol zouden moeten spelen in onze verwachting over onze toekomst.
Alleen rationalisten zijn zo narrow-minded. We zitten er nu mee en godzijdank ook met die vluchtelingen. Wij hebben het zelf gedaan.
En ja, heb ik makkelijk praten. Mijn offers zijn minuscuul.
Onmeetbaar.
“Meetbaarheid, dat hoorde niet thuis in de diplomatie.
En dat maakt diplomatie, meer nog misschien dan de kunsten, tot het kernvak van het transionele denken.
‘Je moet jezelf absoluut niet serieus nemen,’ zegt ze. ‘Anders kun je niet omgaan met het feit dat je misschien wel drie of vier jaar je tijd hebt zitten verdoen als je terugkijkt.’
En dit is de volmaakte formulering van het neo-boeddhisme. Zelfs ondanks de misvatting dat je als je terugkijkt op je leven je feiten waar zou kunnen nemen. Maar de strekking moge duidelijk zijn. Ik kan mij geen mens voorstellen die nooit het gevoel gehad heeft zijn of haar tijd te zitten verdoen.
“Waar Kaag het met Qassem over heeft tijdens de bespreking, mag ik niet weten. Wat ik erover opvang na afloop, is politiek te gevoelig om op te schrijven.
Dat wil zeggen – in de toekomst, dus zeker over enkele decennia, mogen we het allemaal gewoon weten.
“Hezbollah is een goed georganiseerde club. Ze zijn heel voorzichtig met wie ze spreken. Het is dus interessanter het om te draaien: niet wie wij allemaal kunnen zien, maar hoe zij keuzes maken.
Wat precies de interessante – want interactieve – versie is van het aloude kennistheoretische raadsel hoe je een idee kunt krijgen over wat je niet kunt weten.
“Als de tiener naar beneden komt lopen, maakt haar broer een grap over het T-shirt dat ze draagt. ONE UN, staat er in blauwe letters op het vormeloze witte kledingstuk. We moeten lachen, maar Kaag wordt direct weer serieus. [cursivering toegevoegd]
En dit is een prachtige Hofstadteresque paradox: want wat is iets dat zelfs verénigd nog niet één is?
“Before I die, I want Lebanon to be…Een paar grappenmakers hebben er eating pizza onder geschreven. Maar de meeste leuzen zijn serieus. En onmiskenbaar is daar één woord dat telkens terugkomt.
Juist.
Als iedere oplossing voor een probleem dat we nu hebben in zich de kiem draagt van een veel groter probleem over duizend jaar, is dat dan iets om je zorgen over te maken?
Of roeie men met de riemen die beschikbaar zijn gesteld?
Als de kortste afstand tussen twee punten wordt gegeven door een rechte lijn, dan kom je tijdens een gesprek met een ander ergens “in het midden” uit. Maar dat geldt natuurlijk alleen in een plat vlak!
Zo lijkt het heden altijd iets bijzonders, zeker als het begrepen wordt zoals we het eigenlijk zouden moeten begrijpen, namelijk als een ecologisch begrip zoals “deze tijd” of “onze eeuw” en niet als een wiskundig snijpunt van een platgeslagen model waarin gisteren en morgen moeten worden gepropt. Waarin de kortste afstand tussen twee punten trekken zou moeten hebben van een rechte, orthodoxe lijn.
“Zoals de Amerikaanse filosoof Richard Rorty het ooit formuleerde:‘When life seems so desperate that you can’t imagine it ever becoming any better, people take refuge into another world.¹
De terminologie suggereert – leidt tot – ontologisch drogdenken. Of dwaaldenken.
Mensen nemen natuurlijk niet hun toevlucht tot een andere wereld, ze nemen hun toevlucht tot de wereld die wel hoop kan geven en wel troost kan bieden. En of dat nu een uitzicht op de toekomst is, of een uitzicht op een toekomst die iets verder weg licht, dan is dat op z’n minst de slimste optie.
Als de geschiedenis ons iets leert, is het toch wel dat “realisme” nauwelijks een rol speelt.
“Dat Poetin met zijn oorlog in Tsjetsjenië geen terreur bestreed, maar terreur zaaide, wordt vandaag pijnlijk duidelijk.²
Is dat niet een errug suggestief voorbeeld? Wordt de Congo niet gebruikt, omdat dat alweer 50 jaar geleden is? Of Algerije? Of Vietnam?
Ik bedoel – je hoeft toch helemaal geen terrorisme te zaaien om het te oogsten? Zelfs als drone-strikes echt heel precies zouden zijn, zouden ze geen terrorisme uitlokken?
Hoe won Vietnam ook weer?
Wanneer de gedachte je bekruipt – lo! assassin! – dat deze hele exercitie hier, deze virtuele tijger die het meestal zonder dompteuse doen moet, geworteld is in cynisme, schud deze dan van je af.
Want cynisme komt voort uit teleurstelling – en wat licht er aan gene zijde van teleurstelling? Verrassing?
Nooit kwam ik iemand tegen die het placebo-effect – of van mijn part het nocebo-effect, als je ze dan toch maar op wil splitsen – wist uit te leggen uit een volkomen natuurlijk gevolg van onze state of mind, wacht, de constitutie van ons bewustzijn. Het lijkt eenieder te verbazen. Maar dat is nou juist zo verrassend!
Tunnelvisie en verkokering worden gewoonlijk als slordigheidsfauten afgedaan, maar hoe kunnen we beter verklaren waarom hele slimme mensen hele simplistische conclusies trekken (e.g. hersenwetenschappers)?!
En waarom zijn de gedachten die we zelf hebben zo overrompelend overtuigend? Zelfs zo sterk dat we jaren moeten mediteren om hun hulpeloosheid vast te stellen?
Herstel – ik bedoel natuurlijk overtuigd te raken van hun gebrek aan overtuigingskracht?
Als het bewustzijn geen effect heeft, omdat het niet bestaan kan, zij een mens als een wesp.
Maar als het bewustzijn geen bewustzijn ergens van zou zijn, maar ons desalniettemin opzadelt met onszelf, hoe bevrijdend zou het dan niet zijn dit magistrale wonder te doorzien!
Los van de opmerkingen hiervoor gemaakt, in verlopen maanden, is er een groot verhaal dat dermate contraproductief, vervelend en slecht wordt uitgevoerd, dat het op z’n minst preventief uit de wereld geholpen dient te worden.
Of wacht – het is geen verhaal, het is een liedje. Een kinderliedje.
Want dat is toch verreweg Plato’s grootste misdaad: de ervaring van zulke liefde meegeven dat die duurzaam zou moeten zijn tot in het absurde. Want hoe absurd is het om 80 te worden, maar over de eeuwigheid te spreken?
We begrijpen het allemaal – hij raakte bezeten van het abstracte. Dat heeft de kip ons wel verteld.
Maar vergeven doen we hem nimmer. En evenmin vergeven wij hen die moordden uit liefde. Dat immers is de trend.
Als wij allen de maatschappij zien als een gevangenis, maar iedereen graaft zijn eigen tunnel..?
Een groot verhaal klinkt natuurlijk fantastisch – ik kan me nog goed herinneren dat Britney Spears bij “O” in de show zat – en ja, dat was ooit ook mijn droom, bij Oprah in de show – en dat ze vroeg:
“Maar je leeft dus eigenlijk die droom van ons allemaal, is het niet?”
Maar seriously – zijn dat de grote verhalen? Het Platonisme, de Bijbel, de Qur’an, de Bhagavad, het Keizerrijk, de ruimtetijd?
Aan Hegel kun je alleen maar hekel hebben, maar stel dat we in een wereld leven waarin de grote verhalen hebben afgedaan, dan kunnen we ons toch alleen maar verheugen op de wereld die zou moeten komen?
De Twin Peaks en de X-Files van de existentie?
Lost and Found?
