http://sook.logze.nl/2015/03/05/vulcans-n-romulans/

Bij de denkfaut van het bewustzijn heb ik de hele tijd gedacht aan de vooronderstelling van privileged access.

Het axioma van privileged access impliceert namelijk dat je denkt wat je denkt. Maar ik heb duidelijk een denkfaut gemaakt: ik heb de gedachte dat je denkt dat dat er is verward met de gedachte dat je denkt dat dat er is:

Privileged access impliceert dat wat je waarneemt in jezelf jou iets vertelt over jouw waarneming van de werkelijkheid, los van aannames over die werkelijkheid. Strikt genomen zou het kunnen betekenen dat je denkt dat je droomt, wat overigens moeilijk is uit te leggen als dat het enige is wat je zou kunnen doen.

Mijn onjuiste vooronderstelling bestaat dan ook daaruit dat privileged access niets meer betekent dan bekend zijn met jouw overtuiging “van het reilen en zeilen der dingen.” PA wordt intuïtief geformuleerd als: “Hee, ik weet zelf wel wat ik denk, hoor!

Even los van het feit dat dit helemaal niet zo is of hoeft te zijn, gaat het hier niet om. In mijn hanteren van het begrip heb ik de faut gemaakt aan te nemen dat er zoiets zou kunnen zijn als unprivileged access, dwz.  een buitenstaander, een ander, een buitenwereld.

Dus als ik heb gesteld/geconcludeerd dat we niet weten wat we denken heb ik bedoeld te zeggen dat wat zich aan ons voordoet geen betrekking hoeft te hebben op iets daarbuiten – de relatie is een andersoortige. Over wat wij denken – denken te denken – dringt het idee zich op dat het errrrgens over gaat, over moet gaan.

Maar het grappige is natuurlijk dat als we rapporteren dat we “een rode cirkel” denken we het ons verbeelden. Maar dat als we nadenken over de legitimiteit van het hekwerk om (driekwart) Bangladesh we ons niet kunnen losrukken van foto’s van dat hekwerk, mochten we die gezien hebben.

Waar ik op doelde (to be as true as an arrow) toen ik concludeerde dat privileged access don’t work:

• We kunnen niet concluderen dat wat we ervaren betrekking heeft op iets dat ook daarbuiten is, ook al is dat de kern van het idee: dat wat je denkt daarop betrekking moet hebben, als een hond die IETS (ZO’N BEETJE ALLES) ruikt;
• Wat “binnenin” ons is kan niet ontstaan zijn zonder dat “daarbuiten” ook iets is (cogito ergo sumus), but F*ck Twin Earth;
• Het is onzinnig om vooral te vertrouwen op onze persoonlijke waarnemingen omdat wat wij ervaren ook maar een selectie moet zijn en daardoor niet representatief: we kunnen zomaar meer vervreemd zijn van onszelf dan van ieder ander;
• Hetgeen je altijd dacht kan niet anders dan een valkuil zijn. RIP Antonin.

De suggestie van PA is immers dat je je bewust kunt zijn en sterker: dat je dat altijd kunt zijn. Waar ik de vloer mee wil aanvegen is dat bewustzijn niet bestaat. En privileged access suggereert dat er iets is waartoe toegang wordt gegeven. En nog veel belangrijker:

Dat de suggestie moet zijn dat op het moment dat je PA loslaat je gedachten nieuwe kansen krijgen.