Vleugelslagen in de ecologie van de geest
 

De Gaulle

Het transionele denken hoeft niet doelgericht te zijn, sterker, dat is niet de bedoeling:

“Is digital information overload also killing our capacity for contemplative, abstract thought — permanently altering the wiring and circuitry of our brains?

Zeer zeker niet, maar we zijn gewend een dergelijke vraag te interpreteren met een stabiel ja of nee. Het antwoord is dan ook: het kan prima, maar alleen als je jezelf toestaat deze verandering te volgen. Elke beroepsgroep kent haar eigen deformaties – waarom zou dat op dit vlak anders liggen?

“We found the first experimental evidence that smartphone interruptions can cause greater inattention and hyperactivity — symptoms of attention deficit hyperactivity disorder — even in people drawn from a nonclinical population,”said Kostadin Kushlev, a psychology research scientist at the University of Virginia who led the study with colleagues at the University of British Columbia.

En dit is nu precies waar volgens het transionele model de vrijheid licht: onze leefomgeving immers kunnen we wel zelf bepalen.

“Consider strategies for encouraging users to see the ‘forest’ as well as the ‘trees’ when interacting with digital platforms.

En dat is precies wat Russells Typentheorie (met haar paradox van 1901) benadrukt: niveaus van abstractie zijn er om uit elkaar te halen. The Goal is dan ook niet om nog meer doelgericht te denken, maar om het denken als context-bepaald en context-bepalend te begrijpen, zoals de hermeneutiek duidelijker maakt, zodat het zich kan gaan ontwikkelen als context-gedreven.

Dan wordt het generatief en vindt de “kruisbestuiving” van meerdere niveaus plaats – wat dus beter categoriebestuiving genoemd zou kunnen worden. Die bakermat van het idee.

 

Bron: http://www.kurzweilai.net/your-smartphone-and-tablet-may-be-making-you-adhd-like 10 mei 16


In concreto

“Er staat hier voor vermogens. Je begint met een kastje van vijf euro en op een gegeven moment verkoop je een kast voor duizend euro. Ik weet niet wat ik moet doen. Al mijn bezittingen zaten hierin, dit was mijn levenswerk. Dit is echt ongelooflijk.†

Een levenswerk is nogal wat.

Des te erger als het van je kan worden afgepakt.

 

† http://nos.nl/artikel/2105446-alles-is-in-vlammen-opgegaan-dit-was-mijn-levenswerk.html 17 mei 16


Wie adopteert mijn levenswerk?

Autotheriografieën, epirationaliteit, metaforfoses, pararationaliteit.. Nu er een vorm van pointe met palen geslagen moet worden, staat ie opeens met de bek vol tandjes. Pointillisme was hem vast beter uitgekomen, zolang de transference iets meer kans gemaakt had.

De vraag die voor hem prijkt, begint zelfs iets pijnlijks te krijgen. “Mijn levenswerk?”

Wellicht biedt een quote dan uitkomst, gezien de overdreven hoeveelheid ervan op dit ph’log:

Hoe bedenk je grappen voor je tekeningen?
“Dat is net als de vraag: waar komen ideeën vandaan? Ik heb nog nooit iemand gehoord die daar een goed antwoord op had.

Misschien kun je een voorbeeld geven?
“Een keer legde iemand me uit hoe je een computer kunt aanvallen door bepaalde tekst programmeercode in te sneaken. Toen dacht ik: wat als je die tekst zou verstoppen in iemands naam? Zo kwam ik op het idee voor Exploits of a Mom.†

Waar komen ideeën vandaan? Het boeiende en soms grappige maar vaak genoeg ook afschuwelijke probleem van de mens is haar relatie met haar omgeving. Onze omgeving dwingt ons niet zoals de Sphex ichneumoneus, maar we hopen er wel ergens gevoeligheden op na te houden zodat we niet helemaal losgeslagen en moederziel alleen op volle zee solozeiler zijn in onze eigenste hersentjes. Want wat hem hier houdt is zijn relatie met hemzelf. Die wordt opgebouwd door nabijheid.

Henk de Veldes “Er is nooit een morgen” is het beste voorbeeld van het denken dat mislukt. Of zo verwoord wordt dat het de afgrond aan het einde van de wereld toont. Omdat het verstrikt raakt in de paradox van het menselijke zijn: het leven moet echt geleefd worden maar zoiets is het niet. Je kunt er niet goed over schrijven, want “daar zijn geen woorden voor.”

Een echt leven is verschrikkelijk, maar een dagboekleven is het ook niet. Als we nou zouden weten waar onze ideeën vandaan kwamen dan konden we onze hoop matchen met onze werkelijke mogelijkheden. Onze levenswerken impliceren dat dat niet nodig is of zal zijn.

Want de rede heeft ons dat beetje zelfvertrouwen gegeven dat we zo broodnodig hadden om uit te varen, te vertrouwen op de welving van Moeder Aarde. De rede gaf ons de lengte van de Evenaar, maar wat gaf Christoffel het idee uit te gaan van 25.000 km?

Als je iemand overreden wil, dan werkt wat bij hem werkt. Redelijkheid doet het diasporadisch. Filosofen, de aristocraten, proberen te bewijzen dat de logica dicteert, maar alles wat we willen, is een sfeer die overtuigt.‡

Maar hoe – anno 16 – hadden we ons óóit kunnen realiseren dat we die logica niet nodig hadden, wanneer we ons bedenken: “Want ons verbeelding self is ons God. 

Maar zonder de logica waren we nergens geweest. Geen velden of wegen te bekennen.

De wereld vol van Goden was geen onverdeeld succes, maar waarom heeft het geld nu zelf zo’n status? Het blijft vanzelfsprekend een erbarmelijke status, het slijk der aarde, maar het staat ook voor vrij van de aarde. Alles wat schijnt, of beter nog, wat slijkt, doet dat in de vorm van munteenheden, van getallen.

Getallen kloppen. Vraag het maar aan die wiske uit je straat. Maar getallen geven ook het gevoel dat het klopt. Vraag dat maar aan je accountant.

Albert Hofmann noemde LSD zijn problem child. Die zijn moeilijk. Die adopteer je liever niet – mocht je iets te kiezen hebben.

Maar waar komen kinderen vandaan? Als je een kind krijgt, dan heb je niet zoveel te kiezen. Dat is ook helemaal niet de bedoeling.

Over ons levenswerk gesproken.

 

Bronnen:

† Sanne Blauw – https://decorrespondent.nl/4504/Deze-tekenaar-verklaart-de-wereld-door-middel-van-stokfiguurtjes-Tijd-om-hem-te-leren-kennen/904810825512-48645801 16 mei 16

‡ Jesse van der Wulp – http://www.storytellingmatters.nl/item/het-toenemende-belang-van-non-lineaire-storytelling.html 9 januari 13


En toen sprak Wolkyodo

Door het doorslaande succes van de natuurwetenschappen maar in feite door ons modaallogische paradigma – waar we worden beperkt alleen door de rijkdom van alle mogelijke werelden – zijn we in het vaarwater gekomen van het idee dat ons denken iets zegt over de mogelijkheden die er zullen zijn.

Niets zij minder waar.

Want toen zei Wol-Kyodo: “Maar zouden het leven en het levenloze zich niet kunnen vinden in nieuwe evenwichten, die op hogere niveaus bestaan?

Ons denken zegt nog niets, want het is nog steeds gevangen in het vijfde axioma.

En één en twéé. En vier?

We hebben dan ook de neiging af te haken als het absurd klinkt, of juist vol te zijn van onbegrijpelijkheid, omdat het zo goed voelt, omdat “dat beter weergeeft wat het bestaan bezielt?”

Maar ik had eigenlijk dit willen zeggen:

Waarom zouden mensen überhaupt logisch denken?


De exacte wetenschap KAN ook echt exact zijn

Een extreem goed voorbeeld voor de rationalistische denkvout vinden we in de Groene Amsterdammer:

“En dáár draait het natuurlijk om: hoe betrouwbaar is Goldhagen? Op dit punt tonen zowel Finkelstein als Birn aan dat Goldhagen zo selectief te werk gaat dat je eigenlijk kunt zeggen dat hij sjoemelt met de feiten. Finkelstein toont aan dat Goldhagen nogal dubieus citeert uit de secundaire literatuur. Nog ernstiger springt hij om met het moeilijker te controleren bronnenmateriaal. Birn laat zien dat Goldhagen doelbewust datgene wegmoffelt wat hem niet uitkomt. Zo beweert hij telkens dat joden veel wreder en genadelozer werden behandeld dan andere gevangenen. Hij citeert bijvoorbeeld uit een ooggetuigeverslag waarin wordt beschreven dat een jood werd doodgeslagen. Dat verderop in hetzelfde verslag uitvoerig werd beschreven hoe een niet-joods meisje op beestachtige wijze werd verkracht en vermoord, vertelt Goldhagen ons echter niet. Hij wil zo graag aantonen dat, als gevolg van het ‘eliminatie-antisemitisme’, de joden vele malen slechter werden behandeld dan andere groepen, dat hij het lot van de overige nazi-slachtoffers veel te rooskleurig voorstelt.

Maar het gaat mij hier niet om het kennistheoretische en wetenschapsfilosofische probleem van de scope van je bronnenmateriaal en de diepzinnige selectiviteit van het bewustzijn, alhoewel het daar hier juist om gaat!

Het gaat mij vandaag, na bijna 18 jaar, om de metadenkfaut: dat het “eliminatie-antisemitisme” iets is wat zo was: een stabiele psychologische state of affairs, of beter: een state of mind, die de Duitser in staat stelde te doen wat hij heeft gedaan.

Terwijl Philip Zimbardo’s SPE heel duidelijk toont wat we niet echt begrijpen: het non-lineaire proces van ons bewordzijn: dat we meanderen: dat de bewegingen van onze geest telkens meer en meer uit de hand lopen, maar dat we dat zelf niet kunnen zien. Waarom zou Charles Taylor anders roepen in de Canadese woestijn?

Dat ons bewustzijn, want dat suggereert deze term toch, niet een stabiel perspectief is, maar dat wel lijkt. We zijn dan ook blind voor onze eigen meandering.

En zo haben wir es nicht bewusst.

 

Bron: Rob Hartmans – https://www.groene.nl/artikel/het-dagelijkse-werk-van-de-shoah 20 mei 1998


Best practices, of beter nog: de beste theorie

“Struin het internet maar eens af en zie hoe moederschap anno 2016 – onder het mom van ‘het beste voor het kind’ – in een keurslijf wordt geperst.

Die boeiende vermomming. Want weet je, in wezen bestaat het beste voor je kind wel degelijk, het is onze tekortkoming dat we die niet kennen.

“Het beste voor het kind.. We moeten wel denken dat dit iets is dat werkelijk nastrevenswaardig is. Een ideaal dat we in onze handen kunnen krijgen. Waar we naar grabbelen en graaien. Waar we vergenoegd onze superioriteit door bewijzen: wij hebben het!

Maar het bestaan is geen schoolexamen en de werkelijkheid licht niet verborgen achter de natuurwet.

Als ons geloof wankelt krijgt het een nieuwe kans. Verandering is een beter woord dan change.

Yes we can klinkt goed voor de conservenindustrie.

“Dus eigenlijk vind ik ‘moedermaffia’ nog een veel te stoer woord. Ze zijn niet een of andere bende die met charme, geweld en chantage probeert je te onderdrukken. Ze zijn eerder fanatieke, brave zendelingen. Moralisten. Moedermormonen. Overtuigd van hun eigen heilige gelijk. Dat er maar één manier is om een goede moeder te zijn, en dat is door jezelf volledig over te geven aan het gezin.

Prachtige suggesties, maar er licht een treffender term voor klaar, die zelfs historisch is: fascisme. Baren voor het volk is het hoogste dat er is.

“Dit is de meest intense periode uit ons leven. Een tijd waarin je makkelijk in een voorgeprogrammeerde rol schiet, omdat dit veel gedoe scheelt.

Waarom ben ik zo dol op die metafoor van het Braziliaanse voetbal? Omdat je je gaat aanpassen aan je omstandigheden, omdat dit -ergens- zo “veel gedoe scheelt.”

“Het verzet tegen de regelmaat die het ouderschap met zich meebrengt, is soms doodvermoeiend.

Regelmaat: de lopende band van de dood.

 

Bron: Sarah Sluimer – https://decorrespondent.nl/4491/Waarom-ik-gek-word-van-de-moedermaffia-en-wat-ik-eraan-deed/902199248973-9defb087 14 mei 16


Misschien kan het dan toch!

Geloofwaardigheid helpt generativiteit.

Maar wat is een goed voorbeeld van een generatieve zin?

“All life is pointless. Why would it in fact be bad if all life were pointless?

Als de uitdrukking van een zin vooral bestaat in de context van een persoon – het zou triviaal moeten zijn – dan is er geen objectieve Gamma-factor. Maar dat hoeft ook niet:

De enige echte voorspelling zal zijn dat 1 boek nog voldoende zinnen kan bevatten om al die nieuwe ideeën te genereren. Hmmm…. het gaat niet om zinnen. Het gaat om ideeën.

Maar toch: vergelijk de volgende zinnen:

“Ik kan het niet.
“Ik kan het leren.

Therapeutisch taalgebruik.


In your face

Perfectionisme – in de vorm van obsessieve aandacht voor detail – is de natuurlijke reactie op gebrek aan controle: immers als je niet alles onder controle hebt, dan is het grip krijgen op details en daar dan ook nog volledig in (denken te) zijn een uitstekende, ja, perfecte oplossing!

Het zoekt de oplossing, zoals we verwachten, op de plek waar we die wanen. De perfectionistische mens probeert het verlies aan controle op te vangen door alle details voor te zijn, of achteraf te blijven beheersen. Maar perfectionisme is dan ook een reactie, die zich vermomt als actie. Heel, heel mensenlijk.

Een mooie analogie voor het bewordzijn: een zichzelf versterkende reactie die ervaart als van jou. Wou.

Hoe is het mogelijk dat ik zoiets onvoorstelbaar voor-de-hand-liggends nooit eerder zag!


Olie op het Vuur

Zoals het placebo-effect zou het transionalisme een wildgroei aan overtuigingen over de echte structuur van de werkelijkheid verklaren. Of andersom geredeneerd: waarom heeft iedereen er iets over te zeggen? De meest waanzinnige “theorieën” vliegen ons om de oren, maar de enige die telt is wiskundig?

Er zijn immers nog meer ideeën dan gedichten.

Wanneer is de dichtende geest een die steeds meer open gaat staan? Behalve Leo Vroman?

 


De verre toekomst is niks voor ons

De grootste denkfaut van de Matrix is het tegenovergestelde van een denkvout.

Er wordt immers helemaal geen verklaring gegeven voor de stelling dat ondanks dat de hele wereld bestaat als mind stuff het niet beter wordt dan dat “some rules can be bent, others can be broken

Je zou immers verwachten dat er veel meer mogelijkheden zouden moeten zijn – en sowieso niet nog minder. Maar wat voor film zouden we krijgen als Neo het echt door zou hebben?²

Een film die onze fantasie te veel zou tarten. Zou overstijgen en belachelijk maken. We zouden simpelweg verzanden in ons eigen onbegrip van de afgebeelde situatie en schipbreuk lijden op de riffen van ons gebrek aan moed.

Ik doel dan op de moed die het tegenovergestelde is conservatief denken. En sinds het wonder van de rede zich is gaan scharen bij de christenen van het moeras, die protestvereniging die de kleur uit onze levens tracht te persen en enigszins zwart-wit gerepresenteerd wordt door enerzijds de Ku en anderzijds de Kous, neemt dat denken de vorm aan van de vastgestelde logica en de ijzige arm der wetmatigheid.

Niets is echter minder waar en waarachtig is er al helemaal niets aan.

Er is geen hoop voor de mensheid als we het concept “hoop” niet doorgronden. En dat is precies wat we nu aan het doen zijn.

Maar waarom vervliegt het dan zo makkelijk?

 

¹ Morpheus quote.

² “Echt” in de betekenis van: “nog scherper..”