“Wat is de sleutel tot geloofwaardigheid? “Authenticiteit!” roept men dan in koor. Maar wat is authenticiteit? Nou, Trump is authentiek. U vindt hem misschien een vreemde kwibus, maar hij is wel zichzelf. Daar wordt hij om gewaardeerd. What you see is what you get. Met alles wat erbij hoort, ook de lelijke kanten van zijn persoonlijkheid.

Nou ja, zichzelf.. Daar is nog wel een en ander op af te dingen. Maar meer to the point: “Wat is de sleutel tot geloofwaardigheid?

Het interessante is bovenal dat geloofwaardigheid in minstens twee schijnbaar tegengestelde betekenissen uiteen valt: 1) de geloofwaardigheid van een persoon en 2) de geloofwaardigheid van een idee. Ik ben tot nu toe min of meer uitgegaan van die tweede betekenis, maar hoe veelzeggend is het dat beide manieren van gebruik in het transionele model samenkomen?

Bij het idee dat de ideeën die we omarmen bijdragen aan ons perspectief: wat marketeers een profiel noemen. Dat ons perspectief in feite arbitrair is – dat wil zeggen buiten onze wil om tot stand gekomen is. En dat dat betekent dat we niet aan onze eigen ideeën zouden moeten vasthouden zoals we dat gewend zijn te doen.

“De traditionele politicus bestaat bij de gratie van de goedkeuring van zijn kiezers. Daar gaan politici vroeg of laat rekening mee houden. En dat gaat ten koste van hun authenticiteit. Kiezers hebben in de gaten als een politicus zijn keuzes strategisch aanpast.

Maar het zijn geen kiezers – het zijn mensen: “Mensen hebben het, gevoelig als zij zijn (gevoeligheid die we traditioneel “bewustzijn” noemden), in de gaten als een politicus niet meer vanuit zichzelf kan spreken, omdat er allerlei reframing op de loer ligt. Zeg nou zelf: geloof je ooit iemand met een ingewikkeld verhaal? Oprechtheid betekent toch ook niet zoiets als tactloze eerlijkheid?

Als we voor elkaar gevoelig zouden zijn, dan is onoprechtheid toch wel het minste dat we zouden moeten kunnen detecteren. Volgens mij zijn wij daar bijzonder goed in.

Over fact-free politics gesproken, wat in deze context ook vaak geroemd wordt, “I present to U the next President of the United States!” lijkt me een typisch staaltje van de soort van waarheid die je schept: door het te stellen lever je een bijdrage aan het teweegbrengen ervan waardoor je achteraf kunt zeggen:

“I knew it!

Addendum: De ironie is overigens dat die goedkeuring van de “kiezer” onderdeel is van de feedback loop van de democratie. Reichkansler Hitlers eerste daad van naam was het afkondigen van de noodtoestand – einde feedback loop. Van kiezer naar keizer.

Õ Patricia Wouda – http://www.patriciawouda.nl/2016/02/23/het-geheim-van-deze-excentrieke-presidentskandidaat/ 23 februari 16

“Zo was het ook tijdens mijn onderzoek. Soms was ik ‘van de politie,’ vaak juist niet. In-
en uitsluiting ontstaat in concrete situaties, tijdens alledaagse ontmoetingen. Ik was
vooral geïnteresseerd in de specifieke momenten waarin ‘ras,’ ‘etniciteit’ en ‘gender’
relevant werden. Waar wij-zij-lijnen precies komen te liggen.

Dit is precies het punt. De auteur is (opgeleid als) antropoloog, dus ziet de dingen in dat licht. Hij heeft ervaring met het probleem, wat het sterker maakt.

Verre van roepen dat er geen wij-zij-lijnen zijn, wil ik benadrukken dat ze nergens “liggen.” In een bepaalde situatie kun je ongetwijfeld consensus bereiken over “waar ze zouden kunnen liggen,” maar die lijnen of breukvlakken… het blijven metaforen.

En belangrijker: onze eigen activiteit brengt ze in beweging. Veranderen de momenten. Verdwijnen de lijnen. Ooit.

Sinan Çankaya – https://decorrespondent.nl/4599/Je-bent-een-van-ons-je-bent-geen-van-
ons/923895423297-b8155474 31 mei 16

Hoe toevallig is het dat we allemaal hetzelfde “willen?” We worden erop geattendeerd doordat die ander het wil – dan kunnen we toch niet anders dan volgen? Tenzij we afhaken?

Is dat dan spitsburgerschap!

En hoe veelzeggend dat we uit het feit – de perceptie derhalve – dat het leven geen zin heeft – terwijl een doelpunt in een voetbalwedstrijd dat wel heeft – concluderen dat het leven geen zin kan hebben. Terwijl we het in dit geval natuurlijk zelf mogen bepalen!

Alsof het moment dat we het zelf mogen zeggen nooit een goede rechtvaardiging kan zijn. Of relevanter: als onze gedachten elkaar helpen is die afhankelijkheid verdacht.

Behalve selection pressure hadden we vooral ook behoefte aan selection leisure. Hoe kom je anders uit je boomstam, Wikkepokluk?

A: “Ik ga opnieuw een boek schrijven!

M: “Oh, dat wordt dus weer niks..

En achteraf: “Zie je wel, het werd dus weer niks.

Is dat hoe de psychologie wetenschap wilde wezen?

Treffend. Raak. True. Oprecht.

Kun je ergens voor staan terwijl je eigenlijk niet weet of het wel waar is?

Want wat is rechtvaardiging dan eigenlijk? Sui iuris?

Hoe is rechtvaardiging iets anders dan de gedachte dat we een rechtvaardiging behoeven? Of is dat te Nietzschesque?

Ambitie, zoals we dat misschien gezien hebben bij Femke Halsema, moet wel voortrollen uit de behoefte aan erkenning. Je image.

Dan is het ook rationeel om hard te moeten werken: als dat je identiteit moet bepalen. Maar implicaties kunnen gewoonlijk niet retour.

In Italië hebben ze tenminste nog respect voor de sluwe lanterfanter.

“Het is zo makkelijk om alsmaar op de gebaande paden te lopen, gewoon de verhalen te volgen van ‘de realiteit’, of die andere mensen aan ons vertellen. Mensen leven volgens verhalen. Het kost echt inspanning om daar uit te breken, om de zelfbegrenzing te slim af te zijn. Een gevaarlijke grote onbekende wereld moet betreden worden. Maar het kan, en het loont de moeite.

De term “zelfbegrenzing” is prachtig, maar niet helemaal verklarenskrachtig. En er echt uit te breken lijkt ook niet helemaal helder. Hoe zou dat dan moeten gaan? Door net zo lang ideeën toe te voegen en erin te roeren tot de rijkdom van gedachten de pan uit swingt.

De pan uit swingt? Dat is pas eighties!

“Het is beperkend om lineair rationeel te denken – zoals in verhalen, alles achter elkaar in zinnen en onderwerpen met oorzaak en gevolg. Sterk visueel denken, of sensomotorisch denken, vanuit handelen, inleven, waarnemen, bewegen en krachten, geeft heel andere inzichten.

De rede is immers maar een deel van de verbeelding, een beetje zoals de rationale getallen een mooi, prettig gestructureerd beginnetje zijn: “Alles is al gezegd?!

“Niet in de verste verte!!

Bron: Willem Hienekamp / Thalia Verkade – https://decorrespondent.nl/4622/Waarom-veroveren-sommige-uitvindingen-de-wereld-en-andere-niet-/928515904866-afc5df8c 2 juni 16

“Parlementariër zijn zou het summum van eervol moeten zijn.†

Is dat hetzelfde als zeggen dat parlementariërs het summum van eervol zouden moeten zijn?

In Nederland (her)kennen we geen traditie van eerzaamheid. Hoe kan het ook anders, maar dit tot grote verontwaardiging van participanten die nog wel eergevoel wanen te ervaren. Hoe kan het ook anders!

Eer is de logica van de traditionele collectiviteit. De voornaamste exponenten hiervan zijn natuurlijk de samurai en het was hoog tijd het idee van eerzaamheid te verslaan. Want hoe kun je een samenleving in beweging zetten als de eer heerst. Met eerzaamheid komt ook wreedheid.

De romanticus zal roepen dat met de eer iets verloren is gegaan en dat is terecht. Maar wat hebben we ervoor in de plaats gekregen? En belangrijker: hoe kunnen we de instrumentele rede leven inblazen zodat het niet ten onder gaat aan zichzelf?

Welke meisjesachtige zonnenenergie, waarmee GroenLinks zich momenteel afficheert, is zo licht?

† Nu parafraseer ik Jan Terlouw (verbatim, 31 mei 16).