“Natuurlijk smaakt deze koffie beter dan die op kantoor. Want iets waarvan we verwachten dat het beter is, smaakt ook beter en vinden we dus meer geld waard – of omgekeerd: iets wat duurder is móét wel beter zijn.

Je hebt het gevoel dat het kwartje valt – dat je het echt begrijpt – op het moment dat je je realiseert dat je het
formuleert zoals je denkt dat het is. Maar dat hoeft natuurlijk helemaal NIETS te maken te hebben met hoe het in werkelijkheid is. Behalve met zoiets als een dure smaak;-)

“Op dezelfde manier vergelijken we voedsel met de grootte van ons bord en de prijs van een autoradio met die van de hele auto. We zijn gewoon slecht in absoluut denken, we bezien alles relatief.

De maan met de bomen er vlakbij? Maar wat zou “absoluut” denken behelzen? Je vergelijkt de prijs van een autoradio met een gewone radio? Of je realiseert dat een autoradio pure luxe is?

“Als je weet hoe lastig het is je financiële gedrag te verbeteren, zakt de moed je in de schoenen.

Deze zin moet onzin zijn. Niets is namelijk makkelijker. Maar waarom zou je?

“Onbewust gaan we er vaak vanuit dat de prijs ongeveer de waarde uitdrukt. We verwarren een hoge prijs met kwaliteit omdat waarde moeilijker te beoordelen is.

Dit is trouwens ook onzin: het punt van dure dingen is dat ze zelfrespect genereren bij mensen die geen ziel hebben (zij die denken dat het om “succes,” maar belangrijker nog, het image van “succes” draait).

†Martine Kamsma – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/13/hoe-geld-je-voor-de-gek-houdt-a1599356 13 april 18

Voordat de mens (lees: een kind) de term “ik” gebruikt, gebruikt zij de naam waarmee ze wordt aangesproken. Alsof niet iedere ouder dat kan opmerken. Als dat geen voer is voor levinaster, ofwel het idee dat onze persoonlijkheid zich alleen kan vormen in de context van personen en het idee dat je een persoon bent alleen kan groeien in de context van wezens die zich als zodanig beschouwen, dan ben ik een kudde kerstbomen.

“Deze herfst werden de dalende kijkcijfers van RTL Late Night zelf nieuws – en dus een self-fulfilling prophecy. De redactie ging beter letten op het aandeel RTL-gerelateerde gasten, Tan deed niet veel anders dan in de jaren van de grote successen: hij was lief voor onbekende gasten, maar legde premier Rutte na de presentatie van het regeerakkoord het vuur na aan de schenen. Het mocht niet meer baten.†

Is niet iedere profetie self-fulfilling eigenlijk? Ik bedoel: een profetie moet wereldkundig zijn gemaakt om een profetie te kunnen zijn. Dus: waarom roepen profeten eigenlijk wat zij menen te kunnen voorspellen?

Hebben we niet altijd maar voetstoots aangenomen dat een profetie een voorspelling moet zijn – is?

Om een profeet te zijn, is hij genoodzaakt een toekomstige stand van zaken te beschrijven. Maar het is hem niet toegestaan deze stand van zaken door middel van zijn profetie te verhinderen. Ligt het dan niet voor de hand dat juist het profeteren die toekomstige situatie waarschijnlijker maakt? Het is immers ronduit onwaarschijnlijk dat de profetie in kwestie helemaal geen invloed op die situatie zal hebben.

Voor wie is de profetie eigenlijk bedoeld?

Natuurlijk hebben we het idee dat de goede verstaander er iets mee zal doen om de persoonlijke gevolgen ervan positief te beïnvloeden, maar ook dat kan juist ook bijdragen aan het realiseren van de profetie. Een profetie is immers een waarschuwing noch een drukmiddel om het juiste gedrag te stimuleren.

† Arjen Fortuin – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/03/01/hoe-humberto-tan-zijn-sfeermonopolie-kwijtraakte-a1594096 1 maart 18

“Stel je voor… Een goede fee vertelt dat ze jou zal veranderen in een superheld. Maar je moet eerst beslissen wat voor kleur cape je wilt. Een rode of een groene. De rode cape stelt je in staat om tegen het kwaad in de wereld te strijden. Denk aan armoede, ziekte en haat. Met de groene cape kun je vechten voor het goede. Zoals rechtvaardigheid, gezondheid en liefde. De vraag is: welke cape kies je?

Het probleem is de binariteit van de keuze. Dat lijkt een goed idee, want het genereert een dilemma, maar in de eerste plaats stuurt het de gedachten op de verkeerde wijze. Maar bovendien gaat het uit van het idee dat we elke keuze kunnen reduceren tot een keuze tussen twee opties. Maar dan bouw je het probleem erin: je zou kunnen stellen dat er dan sprake is van het tegenovergestelde van een cirkelredenering: je bouwt een vicieuze cirkel die je in kringetjes laat gaan. En dan verlies je de vrijheid die het denken heeft te bieden.

“Het probleem met dat brein is wel dat het beter is in het waarnemen van problemen dan van kansen. Iets wat psychologen de ‘negativity bias’ noemen.

Maar dat lijkt toch vooral een kwestie van training, ofwel africhten. Vanzelfsprekend is het makkelijker kritisch te zijn, omdat het doelwit al bekend is. Veel moeilijker is het, natuurlijk, uit te gaan van de “oplossing,” want die bestaat alleen als mogelijkheid die bedacht moet worden. Zo is Star Trek moeilijker dan Star Wars. En het mislukt eerder.

Of denk aan het verschil tussen regisseurs en recensenten.

Maar hoe komen we, om maar een beginnetje te maken, met optie 3? Hoe helpt het een derde kleur toe te voegen?

Laten we zeggen: geel. Met geel zie je af van de problemen/kansen dichotomie en kies je voor kunst, expressie, muziek, grottekeningen, aantekeningen, filosofie, flamenco, psychonautica, sensualiteit, astronomie, verlangen.

Ons vermogen tot abstraherende verbeelding dient ontwikkeld, want het ons een hoogste goed en ons allereerste recht en we zijn pas net begonnen!

† Ben Tiggelaar – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/06/kies-jij-de-rode-of-de-groene-cape-a1598458 6 april 18

Het idee van een van onze ideeën onafhankelijk functionerend universum heeft ons onvoldoende “bewust gemaakt” – doen realiseren – dat een dergelijk model betekent – met zich meebrengt – dat zo’n universum zich ook niets van ons aantrekt.

Dit is raar geformuleerd en moet haast wel tautologisch zijn: het punt is dat we een wereld hebben gecreëerd, door te doen alsof we dat niet hebben gedaan, die we denken te kunnen onderzoeken en reduceren tot het ontpersoonlijkte, maar zich bovenal kenmerkt door desinteresse, anti-teleologie, terwijl het ons ook de ruimte geeft ermee te doen wat we willen.

Dus het universum zien als iets neutraals maakt het leeg en waarschijnlijk betekenisloos of in ieder geval betekenisarm en daardoor krijgt het gek genoeg iets vijandigs. Vroeger keek men op die manier naar de natuur.

Ik ben benieuwd: deze artikelen slaan doorgaans en niet voor niets de plank volledig mis.

“We gaan cultuur weer waarderen voor wat het is.” Gaan we dat? Wie? En wat is ‘het’ dan precies? Ik moet bij l’art pour l’art denken aan ‘all art is quite useless’ van Oscar Wilde, of ‘de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie’ van Willem Kloos.

Dik.

“Kunst moet het hebben van vormgeving, anders is het geen kunst, maar is altijd meer dan vorm.

Dit lijkt me de typisch abstracte karakterisering die we verwarren met vaag. Het is duidelijk dat concretiseren een denkfaut is, maar dat betekent niet dat je niet specifieker mag zijn.

“Kunst hoort bij het leven. Zolang er mensen zijn, hebben die behoefte gehad om ergens afbeeldingen in te krassen, te zingen en trommelen, verhalen te vertellen. Uitingen van de ziel, van plezier, verlangens, onrust en ongenoegen. Daarmee leverden ze commentaar op hun bestaan.

Maar dit is toch echt precies hetgeen onvoldoende is. En dat bedoel ik dan niet schools: ik bedoel het in termen van waarom. Als kunst bij het leven hoort, waarom wordt dat dan toegelicht in termen van: “we zitten toch altijd lekker te doodlen?”

“Maar breng kinderen zo veel mogelijk in aanraking met muziek, verhalen, gedichten, schilderijen, films en voorstellingen. Laat ze zien wat anderen hebben gemaakt en laat ze zelf dingen maken. Kunstonderwijs zou zo vanzelfsprekend moeten zijn als taal, rekenen en gymnastiek, gegeven door mensen die daarvoor zijn opgeleid.

Maar WAAROM dan?

† Aleid Truijens – https://www.volkskrant.nl/opinie/kunstonderwijs-zou-zo-vanzelfsprekend-moeten-zijn-als-taal-rekenen-en-gymnastiek~a4581333/ 16 maart 18

Als 1 miljoen beurshandelaars normaal verdeeld functioneren, dan geldt voor 20.000 van hen dat zij supersuccesvol zijn.

Zouden zij hun mond daarover (kunnen) houden?

Wat de mens ongelooflijk maakt, is de langzaamaan ontstane verwarring, of verstrengeling, tussen rommelige, gecompliceerde structuren op verschillende abstractieniveaus. Dus het wonderlijke verschijnsel dat we in ons denken de uiteindes van een bolletje wol verstrikt kunnen zien raken in emoties over onrecht en daaruit voortvloeiende zelfingenomen, maar in feite zelfdragende conclusies over wat je zelf zou moeten doen.

De verbeelding die eerst ziet in, dan ziet als, dan herinnert, dan zich voorstelt, dan voorziet en dan leert abstraheren. En dat is duidelijk te zien, want we zijn daar nog helemaal niet goed in!

De grote liefde bestaat slechts bij de gratie van de beperking van de ervaring. Precies zoals logische problemen altijd zo geconstrueerd zijn dat ze niet meer dan twee opties toelaten. Hoe eenvoudig!

† Rinsje Koelewijn – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/02/09/aan-verliefdheid-wil-ik-niet-ten-onder-gaan-a1591379 9 februari 18

“Toegegeven, iets tegen de polarisatie proberen te doen, is in het huidige tijdsgewricht misschien wel een onmogelijke opgave. De loopgraven zijn zo diep dat het licht aan de bovenkant nauwelijks nog te zien is.

Een ode aan de vicieuze transionaliteit.

“En niet te vergeten: het geeft de kampen zélf een gevoel van saamhorigheid die na jaren van ontideologisering in westerse samenlevingen verloren werd gewaand.

Religio.

“Polarisatie bedreigt, op de lange termijn, ons vermogen tot samenleven.

Het bedreigt het samensamenleven. Of lokt het juist uit en roept het op. Zo was toch juist de filosofie ontstaan?

“Neem de meest voorkomende nieuwscategorieën, terug te vinden bij zo’n beetje alle traditionele nieuwsmedia: Binnenland, Buitenland, Economie, Politiek. Een indeling die logisch lijkt, objectief zelfs, maar die haast niet verder af kan staan van hoe de hedendaagse wereld functioneert.

De pointe!

“Beschrijf je de wereld meer vanuit structuren, zoals De Correspondent, dan zal dat al snel als ‘links’ worden bestempeld (omdat ‘links’ van oudsher meer in termen van structuren in plaats van individuen denkt). En benader je de wereld meer als losstaande incidenten, zoals het dagelijkse nieuws meestal doet, dan is dat al vrij gauw ‘rechts’ te noemen – rechts beziet de wereld namelijk meer in termen van individuen en gebeurtenissen dan in structuren.

En waarom is dan de abstracte blik “links?” Omdat de abstracte blik in essentie progressief is en bezig met wat er niet is. De samenhangende fantasie.

Hoe tekenend dan ook dat het tweede gebruik van de term “rechts” geen aanhalingstekens krijgt (zoals “links” eerder)! Zo treffend!

† Rob Wijnberg – https://decorrespondent.nl/7728/hoe-het-nieuws-polarisatie-voedt-en-wat-eraan-te-doen/1552481807184-0d56f872 18 januari 18