Disco 2-10

Als je iets niet begrijpt, moet je meta.

We kunnen het idee hebben dat realisme noodzakelijk is voor de beroemde “suspension of disbelief.” Realisme is inderdaad een voor de hand liggende manier om “disbelief” te ontwapenen.. ontmantelen.. te ontdoen van haar angel. Ik verzet me overigens tegen het beeld dat de metafoor oproept: dat er iets uitgeschakeld moet worden, omdat het nou juist vertroebelt wat we eigenlijk helder zouden willen hebben: waarom we dat zo makkelijk en graag doen. En überhaupt kunnen.

Maar op een hoger abstractieniveau zie je het diepere patroon: interne inconsistentie is de werkelijke bedreiging voor het gevoel dat je meeneemt met het verhaal.
Cf. het negeren van het feit dat als Michael de Red Angel ware geweest, zij juist niet van alles op de hoogte gesteld had moeten worden. Dan klopt het “gewoon” niet, i.e. dan kan het niet meer overtuigen omdat je merkt dat het script rammelt. Nu, die ervaring van het meta-perspectief van het verhaal is natuurlijk dodelijk: want dat is nou juist waar je je niet van bewust moet worden.

Overigens zit dat natuurlijk achter de terloopse opmerking “Maar gelukkig is het maar een film..” wat dus niet voortkomt uit haar representationaliteit/fictionaliteit, maar uit het voor ons natuurlijke vermogen te switchen van niveau.

Als een film realistisch is en het script rammelt, dan moge duidelijk zijn dat helemaal niemand er mee te maken wil hebben. Maar gelukkig verkleint het realisme zelf de kans erop en lijkt daardoor de reden te zijn dat we het eerder accepteren.