Who’s afraid of David Hume?

“Kunst is veel leuker, zinniger en opwekkender als je haar niet te letterlijk neemt, maar zelf interpreteert.

.. “letterlijk?” Is dat niet de “exacte verwarring?”

“Wie naar het theater gaat, doet de voorstelling tekort als hij niet nadenkt over wat hij te zien krijgt. Waarom het stuk gemaakt is zoals het gemaakt is, en wat het toevoegt aan wat we al dachten te weten.

Behoorlijk eh.. meereisend, Micha!

“Oprichter en acteur Peter Van den Eede, die George speelt, is een van de meest begenadigde, charismatische en toegewijde acteurs die ik ken. Maar hij weet dat pure virtuositeit op den duur gaat vervelen. Zoals een schilderij van Van Gogh realistischer kan overkomen dan een foto, omdat Van Gogh het aandurfde om een loopje te nemen met wat hij zag, zo beheerst De Koe het vermogen om de werkelijkheid te imiteren zonder haar een-op-een na te doen.

Volgens mij stuiten we hier op een hele hoop cruxen: toch is alles net zodanig onder woorden gebracht dat het wel onwaar moet zijn en tegelijkertijd raakt aan van alles en nog wat.

Ergo!

“Toen Albee het schreef, was het in zekere zin een aanklacht tegen valse romantiek, een poging ons te laten zien dat de wereld een stuk minder mooi is dan we ons haar voorstellen. Dat onze fantasie ons het zicht beneemt op de kille werkelijkheid. Zodra die fantasiezeepbel wordt doorgeprikt, door het fantasiekind te doden, blijft er niets anders over dan een grote puinhoop.

Dat moet dus inderdaad telkens weer opnieuw – die tot nieuwe mogelijkheden aanzettende uitzoekerij.. maar juist dat is ook de hoop.

“Maar onze fantasie is al jaren in het defensief. De tv-programma’s waarin elk denkbaar relatieprobleem uitentreuren is besproken door Dr. Phil, Oprah, Jerry Springer en wie al niet, hebben de sluier van illusies die over de werkelijkheid ligt steeds meer weggetrokken.

Amerikaanse programma’s – trekken die ooit iets weg?!

“Het is in die door letterlijkheid gegijzelde wereld dat populisten hun kans ruiken.

Letterlijkheid bestaat eigenlijk niet voor een conceptueel mens als de Sapiens. Voor welk begrip is zo’n zin een meer natuurlijke habitat?

“Want dat de verbeelding onder vuur ligt, dat is iets wat mij behoorlijk uit het lood kan slaan.
Dat had ik bijvoorbeeld toen mijn kinderen thuiskwamen met een boekje dat ze van de gemeente Amsterdam hadden gekregen – de personages hadden dezelfde namen als mijn kinderen en hun vriendjes.
Ik kan niet anders dan zoiets zien als het zoveelste bewijs dat zelfs de mensen die onze kinderen aan het lezen proberen te krijgen hun vertrouwen in fictie kwijt zijn. Kinderen zijn toch juist heel goed in staat zich te identificeren met Pluk, Karlsson, Dolfje, Madelief of welk ander personage dan ook?

Maar de verbeelding is het enige wat er is.

“De kans is groot dat veel van de ingrepen die ik van betekenis voorzag, door de makers met heel andere motieven zijn bedacht. Maar juist door in hun spel en enscenering de letterlijkheid op afstand te houden, stelden ze mij in staat mijn eigen angsten en preoccupaties op het stuk te projecteren.

Geweldig! Onze conceptualisaties worden vooral intiem op het moment dat er voldoende ruimte voor gemaakt is – door het niet in concreto uit te kauwen.

Is de boel “deconcretiseren” wellicht een nuttige hint, hoe gejat dan ook?

“Juist door ons te verzoenen met de paradoxen van het mens-zijn kunnen we fantaseren over wat er mogelijk is. Het ging dus niet zo zeer om de juistheid van mijn interpretatie, als wel om de uitnodiging om opnieuw na te denken en betekenis te zoeken in een stuk dat al zo vaak vertoond en herhaald is.

Die eerste zin volg ik niet zo, maar die tweede.. YEA!

“Tot mijn teleurstelling kwamen de recensenten nergens verder dan een letterlijke beschouwing. Het stuk dat zij zagen ging over twee echtparen, ruzie en een verzonnen kind dat stierf.

WOW

“Ik ga naar het theater om zo nu en dan een verhaal te zien dat niet zo letterlijk is als de onttoverde wereld waarin we terecht zijn gekomen. Want als we in het theater ook al niet meer terecht kunnen om onze verbeelding te oefenen, dan blijft er weinig moois over.

Toch kan dit pessimisme onmogelijk gerechtvaardigd zijn. Dus daar steekt opnieuw onvermoeibaar het absolute optimisme de kop op.

Bron: Micha Wertheim – https://decorrespondent.nl/9230/wie-is-er-bang-voor-fantasie/1854219342690-1484da00 4 maart 19