Voer, nee hernieuwbare energiebronnen voor een uitbreidende juristentak, nee juristenbranche
“Hij wees me op een populair verhaal – vaak toegeschreven aan Socrates, maar eigenlijk uit een kinderboek – dat gaat over het ‘zeven’ van je woorden voor je ze uitspreekt. Het gaat ongeveer zo.
Dat kinderboek blijkt een honderd jaar oud Amerikaans boek over burgerschap, waar vrijheid van meningsuiting compleet is, maar je dus wel te maken hebt “Luyendijks” beruchte smaadwetten..
„Mam, moet je dit verhaal horen over Tom…”
– „Voordat je begint, heb je het verhaal al door de drie zeven gehaald?”
„Zeven? Wat bedoel je?”
– „De eerste zeef is die van de waarheid. Is het verhaal waar?”
„Tja, dat weet ik niet zeker. Maar Bob vertelde dat hij van Kees had gehoord dat Tom…”
– „Dat is wel een beetje onduidelijk. Laten we even naar de tweede zeef kijken: vriendelijkheid. Is het vriendelijk?”
„Vriendelijk? Nou, nee, niet echt.”
– „Dan de derde zeef: noodzaak. Is het echt noodzakelijk dat je mij dit verhaal vertelt?”
„Nee mam, eigenlijk niet.”
– „Goed. Als het niet noodzakelijk is, als het niet vriendelijk is en misschien ook niet waar, laat het verhaal dan rusten.†
Wat nou zo saillant is: Nederlands journalisten moeten zich houden aan de eerste zeef, terwijl Engelse journalisten zich moeten houden aan nummer twee en drie. Wanneer een verhaal onvriendelijk is maar niet noodzakelijk, dan is er sprake van smaad:
“Smaad is namelijk het opzettelijk iemands eer of goede naam aanranden door tenlastelegging van een bepaald feit, met het doel om daaraan ruchtbaarheid te geven. Kortom: er is sprake van smaad als iemand opzettelijk ‘slechte’ dingen zegt over een ander, met als doel dat anderen dit ter ore komt en deze persoon in een slecht daglicht wordt gesteld.‡
Smaad betreft dus meningsuitingen over feiten (als het onwaar is, is er sprake van laster).
Dus ja, je mag alles zeggen, maar dan wel met een advocaat erbij.
† Ben Tiggelaar – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/20/lessen-uit-een-kinderverhaal-a1610698 20 juli 18
‡ http://www.wetrecht.nl/smaad/
