Psychotica versterken je bewustzijn zelf: dat dat onverwachte effecten oplevert, betekent dat we ons eigen bewustzijn anders kunnen gaan leren begrijpen

“Laatst hoorde ik op een podcast dat men er in de jaren zestig van overtuigd was dat hallucinerende middelen mensen in staat stelden om de wereld volledig te zien zoals ze echt was. Pas later bleek uit onderzoek dat hallucinerende middelen onze hersenen juist afschermen van prikkels die we normaal wel opvangen. Omdat onze hersenen vervolgens hard aan de slag moeten om te begrijpen wat er aan de hand is, ontstaan hallucinaties en het gevoel dat we ons in een diepere waarheid bevinden. Dat we het sublieme aanraken.

Micha lijkt hier toch een essentieel aspect over het hoofd te zien, namelijk het fenomenologische. Het zou natuurlijk zo kunnen zijn dat “in werkelijkheid” “in de hersenen” bovenstaand proces wordt afgedraaid, maar hoe ervaren wij het zelf?

We ervaren juist geen afgeschermd zijn, sterker: we ervaren juist een overdosis onafgeschermd zijn waardoor we juist extreem veel indrukken krijgen waardoor onze gedachten, die ook nog ‘es veel leidender worden, onbestuurbaar lijken te zijn geworden. Nu is dat feitelijk niet het geval, maar het vergt wat ervaring om ermee te kunnen spelen en je extreme gevoeligheid voor alle indrukken en gedachten, wat dus niet betekent dat je alles werkelijk scherp doorziet en doorgrondt, maar wat wel dat gevoel meegeeft, vanwege de enorme impact die je ervaart, kunt moduleren.

Het blijft een rommelig proces zonder garanties, wat des te meer het belang van de juiste setting (in feite de juiste voorbereiding en aangename omgeving met leuke mensen) aantoont. Maar als het waar zou zijn wat Micha hierboven stelt, zou die setting helemaal geen factor zijn. Iedereen die heeft getript – dat durf ik dan wel weer te wedden – zal beamen dat een omslag in de omgeving het tegenovergestelde is van wat je nodig hebt.

“Door een beperkte versie van de werkelijkheid aan te bieden, dwingen de goochelaar en de
kunstenaar onze hersenen het verhaal zelf af te maken. Net als bij hallucinaties, geeft dat ons
paradoxaal genoeg het gevoel dat we juist dichter bij de waarheid komen.

Maar is dat niet juist omdat we ook “zelf” die ontdekking doen? Zoals je een grap begrijpt?

† Micha Wertheim – https://decorrespondent.nl/8522/als-politieke-betrokkenheid-van-kunstenaars-
een-giftig-trucje-wordt/1711988866566-5fa7c214 20 juli 18