Kenmerkt rationaliteit zich door de lange termijn? Achteraf?!
“Hij gaat ook in op de risico’s van steeds makkelijker je geld uitgeven. Tijdens het gesprek koppelt [de gedragswetenschapper Dan] Ariely dat aan de rol van een samenleving, waarin bedrijven en banken er juist op uit zijn om ons steeds makkelijker geld uit te laten geven. Geld uitgeven moet juist een beetje “pijn” doen, is de filosofie van Ariely.
Even los van het feit – zolang het een feit is en er geen allesoverheersende krachten zijn die ons dwingen te betalen – dat we zelf nog mogen kiezen hoe we ons geld spenderen. Hoge hypotheeklasten leken mij altijd een allesverzengende draak van een werkelijkheid.
“Nee, een rationeel systeem is gericht op het welzijn op de lange termijn, kapitalisme is goed op de korte termijn en dus irrationeel. Het systeem is beter voor de mensen die de spullen verkopen dan voor de mensen die de spullen kopen. Een vrije markt is niet de beste uitkomst voor individuen.
Da’s een interessant punt: in dat geval zijn de augustusbommen van 1945 niet rationeel. Althans: het is niet mogelijk uit te maken of het daadwerkelijk rationeel was.
Schuilt daar niet iets, Dan?
“Trump gaat uit van een zero sum game, zowel wat buitenlandse politiek als handel aangaat.
Dat is niet slim. Maar het is begrijpelijk vanuit het traditioneel-rationele, lineaire denken. Daarin kan elke situatie worden gereduceerd tot een interactie tussen twee personen en die heeft de neiging om, geïsoleerd als zij is, beschouwd te worden als zero sum.
Vraag: “Uw onderzoek van twaalf jaar geleden, dat aantoonde dat mensen eerlijker zijn wanneer ze de Tien Geboden zien, is beroemd. Onlangs werd dat onderuitgehaald door Europese onderzoekers. Zijn we minder gelovig geworden?
Woord: „We weten niet precies hoe het zit, alleen wel dat Europeanen kennelijk minder gevoelig zijn voor de Tien Geboden dan Amerikanen.
Dat kan bijna niet anders als je kijkt naar het anachronistische karakter van het Amerikaans modernisme: hun “backwardness.
† Toef Jaeger – https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/29/zonder-waarden-krijg-je-handelaren-in-waarheid-a1608400 29 juni 18
