Goed beredenerd

“In deze tijd van verdeeldheid, verwarring en cynisme zijn er maar weinig beroepsgroepen en instanties die nog het vertrouwen genieten van het grote publiek.

Huh? Wacht!

“Pacifisten verzetten zich tegen het gebruik van kernwapens, in de veronderstelling dat dit goed was voor de wereldvrede. Maar in de ogen van de Sovjets waren zij onnozele pionnen die niets afwisten van de Koude-Oorlogsspelletjes die het Kremlin met westerse regeringen speelde en daardoor mooi konden worden ingezet om verdeeldheid in het Westen te zaaien.

Daar werpt hij een interessante vraag op: namelijk of je jezelf moet definiëren in termen van het perspectief van de ander. Het vooronderstelt immers cynisme. Als dat dat perspectief is.

“In optimale vorm is een democratie wat de filosoof Nassim Nicolas Taleb noemt ‘antifragiel’. Een oplawaai voor het systeem, in dit geval de onthulling van machtsmisbruik aan de top, maakt dit systeem niet zwakker, maar sterker.

Typisch een transioneel proces.

“In Nederland en in andere landen van Europa, zijn de twee traditionele politieke blokken – een links deel met sociaaldemocratische of socialistische partijen en een centrumrechts deel met christendemocratische of conservatieve partijen – uiteengevallen.

Maar dat doet geen recht aan het sociaal-liberalisme of progressief liberalisme. Dat is, toegegeven, niet zo groot, maar niet klein genoeg om geen verschil te maken.

“De nieuwe protestpartijen maken hun naam heel letterlijk waar: in plaats van een reëel, weldoordacht alternatief voor de toekomst bieden ze een platform voor zowel gegronde als ongegronde klachten.

Zoals ooit de SP. En de gegronde klachten zijn die van de persoonlijke overtuiging. Die zijn in een democratie duidelijk een groot probleem. Niet voor niets zag Plato dat niet zitten.

“Maar de VS hebben niet te maken met de enorme verplaatsing van politieke bevoegdheden naar een hoger niveau, wat de EU-lidstaten de afgelopen decennia doormaakten door de toenemende macht van ‘Brussel’. [..] Onze politieke systemen zijn simpelweg te ver uit elkaar komen te liggen.

Maar is dat wel zo? Washington is toch gewoon “Brussel?” In de VS zijn ze dan duidelijk iets verder in het proces, het heeft alleen veel langer geduurd.

“De journalisten die daar wel werken, hebben intussen grote moeite de aandacht voor het onderwerp vast te houden. Verhalen over politieke hervormingen kunnen nogal technisch en saai zijn. En onderzoekers hebben daarbij te maken met instanties die technocratisch en niet zozeer democratisch in elkaar zitten: de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie, het Hof van Justitie van de EU.

De lievelingskost van nerds, derhalve!

“Nog zorgwekkender vind ik het als ik mijn verhandelingen over de gevaren van de financiële sector en de verstrengeling van die sector met de grote politieke partijen op websites aantref naast allerlei gestoorde complottheorieën.

Dan is het dus tijd om aan te vullen, Joris, Doder der Draakachtigen!

“Maar volstaat het in onze compleet veranderde democratie nog wel om aan te tonen wat er misging? Moeten we er niet op aandringen dat de media die onze verhalen brengen de bestuurders ook blijven vragen naar de politieke gevolgen van onze onthullingen? Of, als die er niet zijn, naar het uitblijven daarvan?

Dat hangt er dus van af. Maar belangrijker is de terechte realisatie dat het werk van de onderzoeksjournalist veel meer is begonnen in te houden dan oorspronkelijk gedacht! Zeker!

“Natuurlijk, goednieuwsverhalen zijn vaak vreselijk saai.

Dat lijkt me niet. Waarom staat Hollywood er dan bol van? (Bollywood?)

“Waren er maar eenvoudige antwoorden op deze vragen. Wat in ieder geval vast lijkt te staan, is dat je de Europese Unie niet als een goed functionerende democratie kunt zien, zolang we er niet in slagen een daarbij passende publieke sfeer te scheppen.

Niet gek “geredenerd.” Maar de EU is dan ook niet een goed functionerdende democratie. Zo was het ook niet ontworpen. Het is niet voor niets een technocratie. Die zijn iets “toekomstbestendiger.”

“En hoewel de Arabische landen niet hebben bereikt wat Europa in een halve eeuw voor elkaar heeft gekregen – een gemeenschappelijke munt, een Europees parlement en zelfs een Europees Gerechtshof – heeft de Arabische wereld ook iets waar het Europa aan ontbreekt: een publieke sfeer die het hele spectrum bestrijkt, compleet met pan-Arabische nieuwssites, kranten, radiostations en satellietzenders.

Hear, hear. Transio. The talk of the town. Ships.

† Joris Luyendijk – https://decorrespondent.nl/8349/wat-ooit-gold-als-hoogste-vorm-van-journalistiek-ondermijnt-nu-juist-de-democratie/1677234809547-906a9a3a 4 juni 18