Het nieuwe verhaal is transioneel

“Het land wordt geteisterd door wanorde, veroorzaakt door machtige en boosaardige krachten, die tegen de belangen van de mensheid in werken. De held – die een enkeling kan zijn, maar ook een groepje mensen – komt in opstand tegen deze wanorde. Hij bestrijdt de boosaardige krachten en hoewel hij tegenover een enorme overmacht komt te staan, overwint hij en herstelt hij de orde.

Hoe anders deed Marx het!

“De twee succesvolste politieke verhalen van de twintigste eeuw – die zich allebei ook in de eenentwintigste eeuw nog weten te handhaven – hebben een aan elkaar tegengestelde strekking, maar volgen hetzelfde narratieve patroon.

“Het wachten op een nieuw verhaal duurt voort.

Ongetwijfeld zijn de verhalen er wel – neem de Singulariteit of de veelbelovende toekomst van het zensufisme – ze zijn echter nog niet voorzien van een noodzakelijk karakter.

“Het nieuwe verhaal dat we opbouwen, dient eenvoudig en begrijpelijk te zijn. Als we onze politiek willen omvormen, dient het zoveel mogelijk mensen aan te spreken, en de traditionele scheidslijnen tussen partijen te overschrijden. Het dient weerklank te vinden bij diepe behoeften en verlangens. Het dient ons uit te leggen waarom we in de huidige ellende verzeild zijn geraakt en hoe we weer uit de puinhopen kunnen komen. En omdat er niets te winnen is met onwaarheden moet het verhaal stevig gegrond zijn in de werkelijkheid.

WOW – massieve denk FOUT. Het hoeft niet waar te zijn, evenmin hoeft het eenvoudig te zijn. Sterker: beter van niet. Maar het moet hoop geven dan wel institutionaliseren, zoals Das Kapital gedaan heeft.

“Er is iets heel vreemds aan de hand met de mensheid. [..] Het verwijst naar ons verbazingwekkend grote altruïsme: onze vriendelijke houding jegens andere leden van onze soort.

Dat kan niet waar zijn. Frans?

“Onder de zoogdieren (met mogelijke uitzondering van de naakte molrat) zijn we ook de allerbeste samenwerkers.

O gelukkig.

“Ons buitengewone vermogen tot altruïsme en onze opmerkelijk sociale aard zijn cruciale eigenschappen van de mensheid. Maar toch zijn we ons daar nog steeds opmerkelijk slecht van bewust.

De zonde van de filosofen. Maar is het niet ook vanzelfsprekend? Eerst willen weten hoe de van ons onafhankelijke wereld werkt (daar hebben we tegenwoordig een programma voor) en daarna tot krijgsgevangene worden gemaakt van de individualistische gedachtenrichting die een noodzakelijke voorwaarde is voor genialiteit (diepdenkendheid).

“Onze tijd verschilt van vroegere tijden door atomisering: het wegvallen van sociale verbanden, een sterke inzinking van gemeenschapsgevoel en betrokkenheid bij het maatschappelijk leven, en een onverdraaglijke isolatie van elkaar.

De prijs van de moderniteit. Had Marx ook al iets over gezegd.

“Eenzaamheid is niet meer dan een symptoom van een bredere crisis van vervreemding: we hebben steeds minder binding met de plek waar we wonen en de mensen om ons heen, en we hebben steeds minder het gevoel dat ons leven zin en betekenis heeft.

Maar is dat dan niet terecht? Of: zin en betekenis zijn transionele grootheden: ze ontstaan alleen in de sociale context. Ha!

“Een grote oorlog, iets wat kortgeleden nog hoogst onwaarschijnlijk leek, begint nu een reëel gevaar te worden.

Da’s pas profetie!

“Een effectieve hedendaagse politiek dient anderen over maatschappelijke scheidslijnen heen de hand te reiken, en punten van overeenstemming te vinden, hoe onwaarschijnlijk dit aanvankelijk ook mag lijken. Net als alle andere goede dingen in het leven is een nieuw verhaal iets wat we gezamenlijk dienen op te bouwen.

He, maar wat is het nieuwe verhaal nou?

† George Monbiot – https://decorrespondent.nl/8161/geld-maakt-niet-langer-gelukkig-welk-verhaal-komt-er-na-het-kapitalisme/1639467394983-1d9fea79 14 april 18