Want je hebt complexiteit, maar je hebt ook nog complexiteit….

,,Het probleem is dat de huidige fundamentele natuurkunde slechts in staat is een klein deel van de menselijke beleving te beschrijven”, zegt Prigogine. ,,Dat bracht filosofen die zich bezig hielden met het humanistische probleem van de vrije keuze, zoals de Deen [Søren] Kierkegaard, ertoe de wetenschap te verwerpen. Ik wil proberen deze twee, het determinisme en de vrije keuze, de creativiteit, bijeen te brengen. Vandaar de nadruk die ik leg op tijd. De natuurkunde moet minder geometrisch bezig zijn en meer een verhaal vertellen.”

De derde persoon staat ver af van de eerste persoon. Zoals we merken wanneer we met iemand staan te praten.

Een nieuwe natuurkunde dus, iets waar Roger Penrose, twee jaar geleden te gast in Delft, ook al voor pleitte. Maar daar houdt de overeenkomst ook op, vindt Prigogine: ,,Penrose is meer geobsedeerd door de menselijke geest. Ik denk niet dat we een algemene theorie nodig hebben over de hersenen en het neutrino. Het is ook niet mijn ambitie zo’n theorie te bedenken. Wel hebben we een raamwerk nodig waarin voor allebei plaats is.”

In feite het kader dat het bewustzijn zelf is. Maar zonder de anderen te ontkennen. Wat was zou één bewust zijn kunnen zijn? En waarom begint het met natuurkunde? Omdat ie zich al bewezen heeft?

,,Maar onzekerheid is slechts de negatieve kant van de medaille”, vervolgt de 79-jarige scheikundige. ,,De andere kant is creativiteit. Creativiteit is een belangrijk aspect van de natuur en vandaar dat we ons in deze wereld ook beter thuis voelen dan in een deterministische, Newtonse wereld.”

Ofwel: generativiteit. Die zichzelf beïnvloedt zoals Picasso of de ketamine doet.

Hoe de nieuwe natuurkunde eruit moet gaan zien, weet Prigogine niet, maar in elk geval is het wat hem betreft afgelopen met het eenzijdig bestuderen van afzonderlijke deeltjes.

Briljant! Iets nog niet weten is de kracht, niet de zwakte! Wat helemaal niets en dan ook niets afdoet aan the goddamn Higgsy!

Bron: Christian Jongeneel – http://delta.tudelft.nl/artikel/mijn-werk-wordt-soms-gezien-als-een-gevaar-voor-de-wetenschap/12682 28 november 1996