Kritische massa

“Je moet heel erg je best doen. Als je vwo-advies krijgt, krijg je van ons een paard.’ Van dat soort druk komen kinderen juist minder lekker in hun vel te zitten, zegt deze lerares die nu 22 jaar voor de klas staat.

Nou ja, eigenlijk zijn er dus geen regels voor, want er zijn vast kinderen die hier wel door worden gemotiveerd. Alle factoren, waaronder obsessies met paarden, wegen mee. Het probleem is gewoonlijk dat we niet weten wie we voor ons hebben.

“Iedereen – het ministerie, ouders, scholen – zit elkaar op te jagen. Niks is goed genoeg. Het moet allemaal 100 procent bovengemiddeld.

Maar “alles” ging ook steeds meer onderuit: lees: taalbeheersing, rekenen en de noodzaak die het meest krachtig kan motiveren. Ik herinner me nog goed Herman Philipses zeldzame woede-uitbarsting naar een medestudent toe.

“Met toewijding werken aan het proces, in plaats van alleen de finish willen halen: dat is een centraal idee van Carol Dwecks groeimindset.

Maar dit kan niet kloppen: want dit kan niet vernieuwend zijn.

“Zeer motiverend blijkt de Loci-methode Lees ook het boek Moonwalking with Einstein (Het Geheugenpaleis) van Joshua Foer over de Loci-methode. (visualiseren en uitvergroten): handig voor het onthouden van dingen die niks met elkaar te maken hebben, zoals ‘boom’ en ‘vrachtwagen’. Gewoon herhalen van twee van zulke woorden, zoals de meeste schollieren [sic] uit zichzelf doen, werkt niet, zegt Remindeigenaar André Duijkers.

Maar dat is te zeggen.. Het ligt er maar net aan hoe je bent getraind en alles wat je overkomen is. Ik durf absoluut niets over mijzelf te zeggen, maar dat ik verbaal ben georiënteerd daar is toch moeilijk omheen te draaien. Woordparen als “boom-vrachtwagen” – hoewel je die in Zwitserland en Zweden overal ziet – zijn wat mij betreft zo absurd(istisch) concreet dat ik ze ook niet meer kan vergeten. Hetzelfde geldt “Antonio Gramsci,” omdat mijn geschiedenisleraar specifiek over hem zei dat je zijn naam niet hoefde te onthouden. Overigens sprak hij het, begrijp ik nu, wel verkeerd uit.

“Het is een centraal idee van Mindset, dat de hersenen niet een onveranderlijke klomp cellen zijn, maar sterker kunnen worden door training, als een soort spier. Als je dat idee hebt over je
hersenen, kom je van die vaste mindset af.

Aha! Maar dat is niet de pointe, want hier ligt niet het probleem. Zoals het hier wordt voorgesteld is de growth mindset ook ingevuld. Bateson indachtig zou ik hier een metafoortje willen pleuren:
als de fixed mindset een lineaire functie is (met richtingscoëfficiënt nul) dan is de growth mindset
(de rechterkant) van een parabool. Maar we willen x in de macht!

“Het is een minder vreemde gedachte dan het misschien lijkt, als je eraan denkt hoe makkelijk mensen zichzelf ín de put kunnen praten. Dat heeft een zelfversterkend effect. Als we dat kunnen, kunnen we ons er dan niet ook uitpraten? Of uithandelen? Heeft dat niet ook een zelfversterkend effect?

Maar hebben we hier niet twee verschillende zelfversterkende effecten?

“Ik krijg best wel een voldaan gevoel als ik iets afmaak binnen de tijd, en dat motiveert me dan
weer om andere dingen te gaan doen. Je komt in een soort momentum.

Daar is dat beruchte begrip – momentum.. Hier bedoelt hij waarschijnlijk zoiets als flow, maar zo zie je maar. Verwarring genereert soms meer gedachten dan een helder kader.

“Breeuwer zegt er op een andere school van overtuigd te zijn geraakt dat dit soort trainingen zinnig zijn, vooral als ze een vast onderdeel worden van bijvoorbeeld het mentoruur. Over de huidige groep valt nog niks te zeggen tot het volgende tussenrapport. En de training van Remind zal worden geëvalueerd, maar hoe precies is nog niet duidelijk.

Precies!

“Dat klinkt behoorlijk vaag. Maar de vraag is ook: kun je dit wel vatten in harde meetresultaten, en moet je dat willen?

Nu, het kost tijd. Wat het moet opleveren is nieuwe ideeën. Over elkaar, over de wereld, over het leren zelf.

Alles draait uiteindelijk om achieving critical mass.

Thalia Verkade – https://decorrespondent.nl/4115/Hoe-kunnen-veranderen-het-nieuwe-kunnen-kan-worden/826664419845-40c4324c 5 april 16