Vleugelslagen in de ecologie van de geest
 

Category Archives: Geen categorie

Niet de letter maar de geest, oh nee, het spook van de recessie

Zie https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/16/voor-het-eerst-sinds-2008-recessiealarm-in-vs-a3970219 De achtergrond lijkt me op zichzelf duidelijk. Nu het gedachtenexperiment: Volgens mij kunnen we 4 opties onderscheiden als we dit grofweg indelen in termen van objectief-nonobjectief (cis-objectief vs trans-objectief?): p. Een omgekeerde rentecurve impliceert een recessie en we zijn daarvan overtuigd (geraakt).q. Een omgekeerde rentecurve impliceert een recessie, maar we weten dat niet zeker of geloven niet dat dat zo is.r. Een omgekeerde rentecurve is slechts een indicator voor een recessie, maar we zijn ervan overtuigd dat (p) en […]

Metabstract leren-ii

„Het is mooi opgeschreven”, reageert een docent Nederlands, „maar het is ook veel informatie. Alles lijkt op elkaar, het wordt een soort deken waar alles onder kan vallen.” Abstracties kunnen natuurlijk misbruikt worden als “lege hulzen,” maar principieel bevatten ze veel informatie. Het genoemde “wolkendekeneffect” lijkt me het gevolg van onze verwarring over het abstractieniveau (A of B): een idee kan niet opbloeien zonder aanknopingspunten. Beginnetjes (van een oud rolletje plakband). Een ander: „Kan het concreter? Je ziet her en […]

GaGaDämmerung

“Het is niet het leren van een vreemde taal als zodanig, maar het gebruik ervan, hetzij in de levende omgang met vreemde mensen, hetzij in de bestudering van hun literatuur, dat een nieuw standpunt in iemands tot dan toe bestaande wereldvisie oplevert.” Gadamer noemt dat “hermeneutische ervaring” – en hij heeft er zo’n 500 bladzijden voor nodig om dat uit te leggen. Dan is een taal leren niet propositioneel neutraal, want Franse “pluie” is vast erger dan de modale Nederlandse […]

Ever closer to a conceptual ecology of mind

“Many philosophers view the nature of consciousness as a mystery. That sounds somewhat weird. Could so many of them be really in the dark? Or may the depth of the riddle be fathomed? “It is true that much of what the brain does is nonconscious computation, but neuroscientists suspect that our working memory and attentional systems are part of the neural basis of consciousness. These systems are notoriously slow, processing only about four manageable chunks of information at a time. […]

De slagkracht van het abstracte kent geen constante

“Van een ­individu in een bed werd ik opeens onderdeel van een groter geheel. Ik maakte deel uit van alles wat me omringde. Alles werd me duidelijk, helder en overzichtelijk. Ik snapte en wist alles. Die krachtige ervaring heeft natuurlijk weinig te maken met “het” of zelfs “alles” snappen en weten. Dat blijkt maar weer als je het achteraf onder woorden wil brengen. Maar die bliksemse uitbarsting van neurotransmitters is natuurlijk wel het gevolg van een conceptualisatie die de werkelijkheid […]

Die Grote Verhalen bevatten zelden meer dan drie lagen

“Maar er is wel zoiets als geloof, geloof in onophoudelijk zelfonderzoek en in overgave aan een grotere eenheid. Het boek eindigt met serene rust, die geen antwoord is, maar een tijdelijk evenwicht. Geen evenwicht evenwel: geloof in zelfonderzoek en overgave aan het geloof lijken op bijzonder gespannen voet te staan. When U gotta let go, was it the therapist? “En het is ook onzin om op grond van Van Bruggens roman te zeggen dat er een eeuw geleden “echtere” kunstwerken […]

Disco 2-10

Als je iets niet begrijpt, moet je meta. We kunnen het idee hebben dat realisme noodzakelijk is voor de beroemde “suspension of disbelief.” Realisme is inderdaad een voor de hand liggende manier om “disbelief” te ontwapenen.. ontmantelen.. te ontdoen van haar angel. Ik verzet me overigens tegen het beeld dat de metafoor oproept: dat er iets uitgeschakeld moet worden, omdat het nou juist vertroebelt wat we eigenlijk helder zouden willen hebben: waarom we dat zo makkelijk en graag doen. En […]

Een epipedonomische bespreking van pedagogische kritiek op De Staat van het Onderwijs (2019)

1. Een kind hoeft geen kennis te vergaren want alles staat op internet. Maar kennis bestaat niet. We beschikken slechts over conceptualisaties – van evident en dwingend via natuurlijk en voor de hand liggend tot onwaarschijnlijk maar zeker niet onmogelijk tot onvoorstelbaar maar misschien dan toch denkbaar – of andersom. Als je het zo “framet,” dan is ook duidelijker wat de kern van het probleem is: de fundamenten liggen in de sociale context en die is zwanger van fantasmen. De […]

Abstractie bouw je bottom-up

“Wat op individueel niveau geldt, geldt ook voor de ­samenleving. Het vitale vooruitgangsgeloof uit de jaren zestig en ­zeventig is niet meer; in deze tijd moet ervoor worden gewaakt dat “destructieve krachten” niet de overhand krijgen. Dat gepruts in de marge? De media bekrachtigen inderdaad sinds enige jaren wel consequent het beeld van het vallen van de avond. Kom op, jongens, proberen objectief te zijn is toch geen kwestie van meewerken aan datgene wat je niet zou willen! “Om het […]

Gelukkig is alles weer gewoon verklaarbaar.

“De motieven van complotdenkers verschillen onderling, maar volgens Harambam zijn er ook overeenkomsten te vinden. Vrijwel alle complotdenkers die hij voor zijn onderzoek sprak, omschrijven hun transformatie als “wakker worden.” Vroeger hadden mystici het patent op de metafoor van het wakker worden. Het is een interessante metafoor en niet alleen vanwege het feit dat we kunnen dromen, een belangrijke aanleiding moet zijn geweest om te twijfelen aan het naïef realisme (i.e. het idee dat onze zintuigen ons vertellen wat er […]