Category Archives: Geen categorie

Ambiguïteit als dubbelzinnigheid (tweeslachtigheid?) klopt eigenlijk niet: er is natuurlijk sprake van betekenis op meer dan één niveau, dus het is epipedagogisch polyvalent (cf. ambivalent), zoals een mop of een raadsel of de moderne, gelaagde kinderfilm of een les die zo is opgezet dat een meer concreet georiënteerde leerling iets kan oppikken wat gelijk iets oplevert, een “basisleerling” zijn basis kan uitbreiden (i.e. zijn actieradius) en een AAA-leerling ook nog steeds wordt aangesproken – zijn taak licht immers in de […]

Sociaal contract Cultureel kapitaal Conceptueel verval Natuurlijke selectie Men neme een begrip uit een als bekend veronderstelde, vaak natuur(wetenschappe)lijke, maar ook juridische of economische context (i.e. het ordinale referentiekader of basis) en passe daar een vreemd concept op toe (vreemd als in “vreemde sleutel”). Het resultaat is dan ook geen contradictio in terminis, maar een ideogene paradox. Maar men denke ook aan: Een contract verlengen Een tie break Middelmatig (in de vorm van de suggestie dat dit onvoldoende is) Filantropisch […]

Binnenkort is het tien jaar geleden dat ik met de lerarenopleiding in Utrecht begon, dat tot mijn verbazing georganiseerd was als WO-master en waar je dat dan in kon terugzien? Het antwoord daarop leek mij nogal formalistisch en moest erop zinspelen dat we eigenlijk geen leraar/docent werden (dat is immers een beroep), maar onderwijskundige met een sterke focus op lesgeven. Natuurlijk, je moest je lessenseries kunnen rationaliseren, wat voor filosofie grappig genoeg niet zo belangrijk blijkt te zijn, en als […]

Als je ergens niet volmondig voor gaat, dan heb je, zo in wezen nog redenen die het gedrag (nog) niet mogelijk maken. Zeg maar, het inzicht van de ecologische toets veralgemeniseerd. Wat dit voor redenen zijn en of het inderdaad “dingen” als “redenen” zijn, is dan ook de vraag. Het kan immers ook een niet ter zake doende associatie zijn, maar dat merk je gauw genoeg als je het gewenste gedrag “uitprobeert,” dus in verbeelding de stappen volgt. Je zou […]

Om grip te krijgen op het gedrag van mensen en waarom ze dingen zo lijken te doen, is de onuitgesproken vooronderstelling dat de structuur ingewikkeld is en de input in mindere mate. Maar zou het niet zo kunnen zijn dat de structuur eenvoudig is, maar omdat de input, omdat dat ideeën zijn, die zichzelf beïnvloeden, hypercomplex is, je de soort van “grilligheid” als output krijgt, die we van onszelf kennen?

Is de noodzaak om bekend te staan als een “levensgenieter” zoveel groter? Voorheen zou ik zo’n verandering van gedachten vooral hebben gedaan om anderen te verrassen. Nu gebeurt het zomaar. .. Maar niet zomaar: het idee van de narratieve impact van een keerpunt was belangrijk. Net als Monnets “Crises zijn het medium van vooruitgang.” Geen doel hebben: dát is pas effectief.

Plato zag in dat denken in abstracties de sleutel is en droomde vanuit dat idee tot de Heerser die ook Filosoof is. Filosofen, echter, heb ik leren kennen als onhandig, beperkt, onduidelijk, ijdel, drammerig en ineffectief. Maar dan heb je de rest van het veld nog niet gezien.

Sommige ideeën zijn elliptischer dan andere – meer open-ended ofwel opening ofwel openend – en bieden dus meer ruimte – om zelf in te vullen. Zoals de meta-abstractie van de muziek: perfect op begrafenissen waar taal meestal haar gebreken blootgeeft. Zoals wiskundige ideeën soms indrukwekkend ideogeen zijn. “Lopen twee ballonnen door de woestijn. Zegt de een tegen de ander: “Kijk uit, een cactusssssss.. Klopt niet! Dat zou PANG! moet zijn!

Het valt op, als je er scherp op bent, dat “experts” en deskundigen bij het beantwoorden van een vraag of het aanvullen van een discussie vaak “even twee dingen” willen noemen. Je zou misschien verwachten dat er vaker sprake zou zijn van één ding (wat nog niet gezegd is), maar in een meer complexe discussie zal een deskundig iemand, ten opzichte van de eigen meer genuanceerde en rijkere ervaring, van nature opvallen dat er een concrete en een abstracte aanvulling […]

Toen Kennedy het had over Jean Monnets “constructive idea,† bedoelde hij wat we nu een generatief idee zouden noemen: een mosterdzaadje of een Japanse duizendknoop. † François Duchêne – Jean Monnet 1994 – p.21